Cách nhận biết tăng cân do rối loạn nội tiết tố

Tăng cân là một vấn đề phổ biến và có nhiều nguyên nhân tiềm ẩn, từ lối sống không lành mạnh đến yếu tố sinh lý. Trong số đó, “tăng cân do rối loạn nội tiết” là một nguyên nhân thường bị bỏ qua. Hormon không chỉ kiểm soát sự trao đổi chất mà còn ảnh hưởng đến việc lưu trữ và phân phối mỡ trong cơ thể. Bài viết này sẽ giúp bạn nhận biết các dấu hiệu “rối loạn nội tiết tố có gây tăng cân” và cách quản lý vấn đề này hiệu quả.

Vai trò của hormone trong việc kiểm soát cân nặng

Hormone là các chất hóa học giúp cơ thể điều hòa chức năng trao đổi chất, lưu trữ năng lượng và duy trì cân bằng. Khi hệ thống nội tiết hoạt động không ổn định, nó có thể gây ra các thay đổi đáng kể trong cơ thể, bao gồm cả tăng cân.

Các hormone chính ảnh hưởng đến cân nặng bao gồm:

• Cortisol: Tăng nồng độ cortisol liên quan đến stress có thể dẫn đến tích trữ mỡ bụng.
• Estrogen: Mức estrogen mất cân bằng, đặc biệt trong thời kỳ mãn kinh, có thể gây tích mỡ vùng hông và đùi.
• Insulin: Rối loạn insulin có thể gây kháng insulin, làm tăng nguy cơ tăng cân.
• Thyroid hormone: Suy giáp (hypothyroidism) làm chậm trao đổi chất, dẫn đến tăng cân.

Dấu hiệu nhận biết tăng cân do rối loạn nội tiết

Tăng mỡ vùng bụng bất thường

• Một trong những biểu hiện rõ rệt của “rối loạn nội tiết gây tăng cân” là sự tích tụ mỡ quanh bụng, thường được gọi là “hormonal belly”. Điều này thường liên quan đến cortisol cao do stress hoặc mất cân bằng insulin.
• Bạn có thể nhận thấy bụng phình to dù không ăn nhiều.

Mệt mỏi và trao đổi chất chậm

• Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi liên tục và không thể giảm cân dù ăn kiêng hoặc tập luyện, rất có thể bạn đang gặp vấn đề với tuyến giáp.
• Suy giáp là một trong những nguyên nhân chính khiến tốc độ trao đổi chất giảm, dẫn đến tăng cân.

Chu kỳ kinh nguyệt không đều

• Đối với phụ nữ, chu kỳ kinh nguyệt thất thường hoặc mất kinh là một dấu hiệu quan trọng của “tăng cân do thay đổi nội tiết tố”.
• Tình trạng này thường xảy ra trong hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), khi mức androgen tăng cao làm tăng tích trữ mỡ, đặc biệt ở vùng bụng.

Rối loạn giấc ngủ và tăng cảm giác thèm ăn

• Hormone melatonin ảnh hưởng đến giấc ngủ, trong khi leptin và ghrelin điều chỉnh cảm giác đói và no.
• Khi mất cân bằng, bạn có thể gặp khó khăn trong giấc ngủ, thèm ăn nhiều hơn, đặc biệt là đồ ngọt và thức ăn giàu năng lượng, dẫn đến tăng cân.

Nguyên nhân tăng cân do rối loạn nội tiết

Stress kéo dài

• Stress làm tăng sản xuất cortisol, hormone này thúc đẩy việc lưu trữ chất béo ở bụng và làm chậm quá trình đốt cháy calo.

Suy giảm estrogen trong thời kỳ mãn kinh

• Ở phụ nữ mãn kinh, mức estrogen giảm đột ngột có thể gây tích tụ mỡ ở vùng hông và đùi, dẫn đến tăng cân tổng thể.

Rối loạn insulin

• Khi cơ thể trở nên kháng insulin, lượng đường trong máu không được chuyển hóa hiệu quả, dẫn đến lưu trữ dưới dạng mỡ.

Cách quản lý và điều trị tăng cân do rối loạn nội tiết

Kiểm tra sức khỏe định kỳ

• Để xác định nguyên nhân, bạn nên kiểm tra các chỉ số hormone như cortisol, estrogen, testosterone, insulin và chức năng tuyến giáp.
• Tư vấn bác sĩ nội tiết để có phác đồ điều trị phù hợp.

Thay đổi lối sống

• Chế độ ăn uống cân bằng: Tăng cường protein, chất xơ và giảm đường để kiểm soát insulin.
• Tập luyện thường xuyên: Tập aerobic và yoga giúp giảm stress và cân bằng hormone.
• Giấc ngủ: Ngủ đủ 7-8 giờ mỗi đêm để ổn định hormone melatonin.

Sử dụng liệu pháp hormone thay thế (HRT)

• Đối với phụ nữ mãn kinh hoặc người bị rối loạn nội tiết nghiêm trọng, liệu pháp HRT có thể giúp cân bằng hormone và cải thiện cân nặng.
• Biện pháp này cần thực hiện dưới sự giám sát/ chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

Việc tăng cân có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe, nhưng nếu bạn nhận thấy các triệu chứng đặc trưng như mỡ bụng bất thường, chu kỳ kinh nguyệt không đều hay cảm giác thèm ăn không kiểm soát, hãy cân nhắc đến khả năng “tăng cân do rối loạn nội tiết”. Hiểu rõ cơ thể và tìm kiếm sự hỗ trợ từ bác sĩ là bước đầu tiên để quản lý và kiểm soát cân nặng hiệu quả.

Nguồn tham khảo:

• https://www.verywellhealth.com/hormonal-belly-8676850
• https://www.medicalnewstoday.com/articles/321486
• https://www.uclahealth.org/news/article/7-signs-hormonal-imbalance-and-what-do-about-it 
• https://www.verywellhealth.com/hormonal-weight-gain-5224852 

Đọc thêm:

• Béo phì do nội tiết là gì và ai dễ mắc?