Trong video trên TED&Talks, Tiến sĩ Jen Gunter làm sáng tỏ mọi thứ bạn nghĩ là bạn đã biết về sự lo lắng của mình.
Chúng ta đang sống trong một xã hội mà các vấn đề sức khỏe tâm thần vẫn chưa được xem xét một cách nghiêm túc. Có quá nhiều định kiến xung quanh chủ đề này. Một số người bảo rằng bạn chỉ cần “vượt qua”, “ngừng lo lắng” hay thậm chí khẳng định rằng “tất cả chỉ nằm trong đầu bạn”. Nhưng sự thật là, rối loạn lo âu không khác gì bệnh tiểu đường – đó là một vấn đề sức khỏe thực sự.
Anxiety và rối loạn lo âu khác nhau như thế nào?
Lo âu (anxiety) là một phản ứng cảm xúc bình thường khi bạn đối mặt với các tình huống căng thẳng. Nó liên quan đến nỗi sợ hãi. Nhưng trong khi nỗi sợ là phản ứng trước mối đe dọa ngay lập tức và nhanh chóng qua đi, lo âu thường kéo dài hơn, hướng tới các mối đe dọa không chắc chắn. Đây là cơ chế tự nhiên của hệ thống phát hiện nguy hiểm mà mọi loài động vật đều có để tự bảo vệ khỏi kẻ thù.
Khi gặp tình huống nguy hiểm, não bộ kích hoạt một chuỗi phản ứng. Amygdala, một phần nhỏ trong não, gửi tín hiệu đến các vùng khác để chuẩn bị cho cơ chế “chiến đấu hoặc bỏ chạy” (fight-or-flight). Tim đập nhanh, cơ bắp căng, và cơ thể được đặt trong trạng thái cảnh giác cao độ. Đồng thời, vùng vỏ não trước trán (ventromedial prefrontal cortex) giúp kiểm soát phản ứng này, như khi bạn thấy một con hổ nhưng nhận ra nó đang bị nhốt trong lồng và không thể gây hại.
Tuy nhiên, ở những người mắc rối loạn lo âu, hệ thống phát hiện nguy hiểm này hoạt động không bình thường. Nó khiến họ lo lắng về tương lai và an toàn một cách quá mức, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến công việc, học tập, và các mối quan hệ.
Rối loạn lo âu phổ biến hơn bạn nghĩ
Theo dữ liệu từ World Mental Health Survey, khoảng 16% dân số từng mắc hoặc đang mắc một dạng rối loạn lo âu. Các dạng phổ biến bao gồm rối loạn lo âu xã hội, rối loạn hoảng sợ, ám ảnh sợ hãi và sợ không gian kín. Nghiên cứu cho thấy ở những người mắc rối loạn lo âu, có thể tồn tại sự khác biệt trong cách não bộ xử lý căng thẳng. Các kết nối thần kinh trong amygdala trở nên mạnh hơn, tạo nên vòng lặp lo âu ngày càng nghiêm trọng.
Điều trị rối loạn lo âu: Tin tốt cho người bệnh
Tin vui là rối loạn lo âu hoàn toàn có thể được điều trị. Điều này không liên quan đến sự yếu đuối hay thất bại cá nhân, mà là việc thay đổi cách hoạt động của não bộ. Nghiên cứu đã chứng minh rằng não bộ có khả năng tổ chức lại và hình thành các kết nối mới suốt đời.
1. Các bước cơ bản
- Ăn uống cân bằng
- Luyện tập thể dục thường xuyên
- Ngủ đủ giấc
2. Thực hành thiền và chánh niệm
Thiền định và kỹ thuật thở sâu giúp giảm căng thẳng ngay lập tức, làm dịu phản ứng “chiến đấu hoặc bỏ chạy”.
3. Liệu pháp nhận thức hành vi (CBT)
Liệu pháp này giúp người bệnh nhận diện và thách thức những suy nghĩ gây khó chịu, từ đó xây dựng lại các con đường thần kinh giảm phản ứng lo âu.
4. Thuốc điều trị
Trong ngắn hạn, thuốc giảm lo âu có thể làm dịu hệ thống phát hiện nguy hiểm đang hoạt động quá mức. Về dài hạn, kết hợp thuốc và liệu pháp CBT đã được chứng minh giúp giảm sự hoạt động quá mức của amygdala.
Rối loạn lo âu là một vấn đề sức khỏe, không phải điểm yếu
Cũng giống như huyết áp cao hay tiểu đường, rối loạn lo âu có thể được quản lý và điều trị. Nếu bạn cảm thấy lo âu ảnh hưởng đến cuộc sống, hãy mạnh dạn tìm đến sự hỗ trợ từ các chuyên gia. Sức khỏe tinh thần của bạn đáng được chăm sóc, vì nó là một phần không thể tách rời của sức khỏe toàn diện.
Xem đầy đủ nội dung video TẠI ĐÂY.
Đọc thêm:
