Vitamin B5

Định nghĩa

Vitamin B5, còn được gọi là axit pantothenic, là một trong những vitamin nhóm B tan trong nước, đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất năng lượng, tổng hợp các chất béo và cholesterol, cũng như tạo ra các tế bào hồng cầu.

Cơ thể không tự tổng hợp được vitamin B5, vì vậy chúng ta cần bổ sung từ thực phẩm hàng ngày như thịt, rau, trứng, ngũ cốc, đậu và sữa. Dù thiếu vitamin B5 không gây hậu quả nghiêm trọng ngay lập tức, nhưng về lâu dài có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe như tê tay chân, mệt mỏi, buồn nôn, và hạ đường huyết.

Công dụng

Vitamin B5 có nhiều công dụng quan trọng đối với cơ thể:

• Hỗ trợ sức khỏe da, tóc và mắt: Giúp duy trì làn da mịn màng, tóc chắc khỏe và đôi mắt sáng.
• Duy trì chức năng hệ thần kinh và gan: Đảm bảo hoạt động hiệu quả của hệ thần kinh và gan, giúp cơ thể hoạt động trơn tru.
• Sản sinh hồng cầu: Góp phần tạo ra các tế bào hồng cầu, giúp mang oxy đi khắp cơ thể.
• Hỗ trợ hormone tuyến thượng thận: Giúp cơ thể chống lại căng thẳng và duy trì năng lượng ổn định.
• Tăng cường tiêu hóa: Thúc đẩy quá trình tiêu hóa, giúp hấp thụ chất dinh dưỡng tốt hơn.

Nhu cầu

Nhu cầu vitamin B5 thay đổi tùy thuộc vào độ tuổi, giới tính và tình trạng sức khỏe. Dưới đây là một số mức khuyến nghị chung:

Trẻ em:

• 0-6 tháng: 1,7 mg/ngày
• 7-12 tháng: 1,8 mg/ngày
• 1-3 tuổi: 2 mg/ngày
• 4-8 tuổi: 3 mg/ngày
• 9-13 tuổi: 4mg/ ngày

Người lớn:

• Từ 14 tuổi trở lên: 5mg/ngày
• Phụ nữ mang thai: 6 mg/ngày
• Phụ nữ cho con bú: 7mg/ngày

Theo khuyến cáo của Hội Đồng Thực Phẩm và Dinh Dưỡng Hoa Kỳ, lượng dùng không nên vượt quá 10g mỗi ngày.

Cách bổ sung

Bổ sung qua đường ăn uống

Bổ sung vitamin B5 qua thực phẩm là cách an toàn và hiệu quả nhất. Các thực phẩm giàu vitamin B5 bao gồm thịt bò, gà, lợn, cá hồi, cá ngừ, trứng, sữa và các sản phẩm từ sữa như sữa chua và phô mai. 

Ngoài ra, hạnh nhân, óc chó, rau xanh như bông cải xanh, súp lơ, cùng trái cây như ổi, bơ, chuối và ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt và yến mạch cũng là nguồn cung cấp vitamin B5 tốt. Để đảm bảo cơ thể nhận đủ vitamin này, hãy duy trì một chế độ ăn uống đa dạng và cân bằng.

Bổ sung qua đường uống (viên uống)

Sử dụng viên uống vitamin B5 là một lựa chọn phù hợp cho những người có chế độ ăn uống hạn chế, khả năng hấp thu kém, hoặc cần bổ sung nhanh chóng. Viên uống có ưu điểm là tiện lợi, dễ sử dụng và đảm bảo liều lượng chính xác.

 Tuy nhiên, nếu dùng quá liều, có thể gây ra tác dụng phụ và không tốt bằng việc hấp thu từ thực phẩm tự nhiên. Trước khi sử dụng, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.

Bổ sung vitamin B5 qua đường truyền tĩnh mạch

Bổ sung vitamin B5 qua đường truyền tĩnh mạch là phương pháp đưa trực tiếp vitamin B5 vào máu, thường được áp dụng cho bệnh nhân suy dinh dưỡng nặng, hấp thu kém, hoặc cần bổ sung khẩn cấp. 

Bổ sung vitamin B5 trực tiếp qua đường truyền tĩnh mạch giúp cơ thể hấp thu nhanh chóng, đúng hàm lượng và hiệu quả hơn so với việc bổ sung qua đường ăn/uống (có thể bị phân hủy bởi axit dạ dày, làm giảm lượng vitamin được hấp thu). 

Tác dụng phụ

Sử dụng vitamin B5 quá liều trên 10mg/ngày có thể gây ra phản ứng nhẹ như tiêu chảy hoặc ngứa, nhưng tình trạng này rất hiếm khi xảy ra nếu sử dụng đúng cách.

Nếu trong quá trình sử dụng, bạn gặp các phản ứng nghiêm trọng như phát ban, khó thở, nổi mề đay, tức ngực, hoặc sưng miệng, môi, mặt, lưỡi, hãy đến cơ sở y tế ngay để được thăm khám kịp thời.

Tương tác

Vitamin B5 thường an toàn khi sử dụng và ít khi gây ra tương tác nghiêm trọng với các loại thuốc khác. Tuy nhiên, như với bất kỳ chất bổ sung nào, việc sử dụng vitamin B5 cùng với một số loại thuốc nhất định có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của thuốc hoặc tăng nguy cơ tác dụng phụ. 

Khi dùng vitamin B5, cần tránh kết hợp với các thuốc như Aspirin, Clopidogrel, Donepezil, Ebixa, Galantamine, Heparin, Ibuprofen, Naproxen, Rivastigmine, Tetracycline, và Warfarin. Sự kết hợp này có thể gây ra những tương tác không mong muốn.