10 xu hướng lớn nhất cách mạng hóa chăm sóc sức khỏe vào năm 2024

Dân số sống thọ hơn, sự xuất hiện của các công nghệ đột phá với ứng dụng trải rộng khắp lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, cùng với sự bất ổn kinh tế toàn cầu tiếp tục kéo dài. Đây là những động lực xã hội chính sẽ ảnh hưởng đến lĩnh vực y tế trong năm 2024.

Sự hội tụ của các yếu tố này đồng nghĩa với việc chúng ta đang tiến vào những “vùng nước” hay lĩnh vực chưa từng được khám phá. Về mặt công nghệ, trí tuệ nhân tạo (Artificial intelligence – AI) hứa hẹn sẽ thay đổi một cách ngoạn mục mọi thứ từ cách chúng ta phát triển chế tạo thuốc men và điều trị bệnh nhân cho đến khía cạnh kinh doanh và thương mại trong ngành y tế. Sự xuất hiện của công nghệ AI chính là lực đẩy đằng sau nhiều xu hướng được nêu dưới đây.

Và cũng không kém phần quan trọng là những thay đổi đang diễn ra nhằm chuyển trọng tâm từ chăm sóc và điều trị các phản ứng (nghĩa là điều trị triệu chứng bệnh) sang chăm sóc phòng ngừa bệnh, với hy vọng ngăn chặn việc một dân số già hóa trở thành một gánh nặng khổng lồ cho các hệ thống y tế trên toàn thế giới.

Với những yếu tố này xuất hiện trong đầu, đây là cái nhìn tổng quan về những xu hướng nổi bật nhất mà tôi tin rằng sẽ diễn ra vào năm 2024.

Công nghệ AI trong chăm sóc sức khỏe

AI sẽ đóng vai trò then chốt trong nhiều xu hướng được đề cập ở đây, nhưng đặc biệt là AI tạo sinh hay Generative AI sẽ có tác động đáng kể trong 12 tháng tới. Công nghệ này sẽ “dân chủ hóa” quyền tiếp cận các ứng dụng AI đột phá khác, giúp dễ dàng triển khai và giải thích kết quả, đồng thời tạo ra các khuyến nghị cá nhân hóa. Nó sẽ tạo ra dữ liệu tổng hợp có thể được sử dụng để đào tạo các thuật toán AI y tế mà không làm ảnh hưởng đến quyền riêng tư của bệnh nhân, hoặc trong trường hợp thiếu dữ liệu thực tế có liên quan. Ngoài ra, AI tạo sinh hay Generative AI có thể tạo ra các chatbot và trợ lý ảo để hỗ trợ trong mọi giai đoạn của hành trình chăm sóc sức khỏe cho  bệnh nhân. Các ứng dụng của AI tạo sinh trong y tế là gần như vô hạn, và chắc chắn chúng ta sẽ quay lại vấn đề này khi thảo luận về các xu hướng khác trong danh sách bên dưới.

Y học cá nhân hóa

Ở mức độ cao hơn, thuật ngữ “Y học cá nhân hóa” đề cập đến việc tạo ra các kế hoạch điều trị được tùy chỉnh cho từng bệnh nhân cụ thể. Trong thực tế, việc này ngày càng được thực hiện bằng công nghệ và dữ liệu. Ứng dụng tiên tiến nhất là trong lĩnh vực di truyền học, nơi AI đang được sử dụng để phân tích DNA của bệnh nhân nhằm chẩn đoán và điều trị các bệnh, cũng như tạo ra các loại thuốc được cá nhân hóa đến cấp độ phân tử dành riêng cho từng người (đôi khi được gọi là y học chính xác). Nhiều nhà nghiên cứu tin rằng phương pháp tiếp cận cá nhân hóa trong chăm sóc sức khỏe sẽ đưa ra được các kết quả tốt hơn cho bệnh nhân và sử dụng hiệu quả hơn các nguồn lực y tế, và sẽ đóng vai trò ngày càng quan trọng trong việc giải quyết các thách thức về y tế trong tương lai.

Trợ lý ảo giúp chăm sóc sức khỏe

Trợ lý ảo và chatbot có thể hỗ trợ các bác sĩ lâm sàng bằng cách cung cấp lời khuyên về các phương pháp điều trị, chẩn đoán, và thuốc điều trị. Chúng cũng có thể giúp đỡ bệnh nhân bằng cách trả lời các câu hỏi về chăm sóc sức khỏe của họ và kết nối họ với những thông tin cần thiết để đưa ra quyết định sáng suốt hơn về việc chăm sóc bản thân. Ngoài ra, chúng sẽ tích hợp với các hệ thống hồ sơ sức khỏe điện tử và được sử dụng để đặt và lên lịch hẹn khám. Chúng cũng có thể giúp bệnh nhân tuân thủ điều trị bằng cách nhắc nhở họ uống thuốc hoặc tập thể dục. Thậm chí, chúng còn có thể cung cấp sự đồng hành cho những bệnh nhân sống một mình hoặc ở vùng xa để cải thiện sức khỏe tinh thần của họ.

Bản sao kỹ thuật số – Digital Twins

Bản sao kỹ thuật số là một mô hình ảo của hệ thống, đối tượng, địa điểm, công cụ hoặc quy trình trong thế giới thực. Nó có thể được sử dụng để mô phỏng mọi thứ từ một thiết bị đơn lẻ, chẳng hạn như kim tiêm, để hiểu cách nó hoạt động trong các điều kiện khác nhau, đến toàn bộ một bệnh viện để hiểu cách dịch vụ được cung cấp. Các bản sao kỹ thuật số của cơ thể con người và các cơ quan riêng lẻ đã được phát triển để mô phỏng các tác động của thay đổi trong điều trị, thuốc men, và lựa chọn lối sống. Có lẽ bản sao kỹ thuật số phức tạp nhất mà chúng ta có thể tưởng tượng hiện nay là bản sao của bộ não con người, mà các nhà nghiên cứu hy vọng sẽ đạt được tiến bộ vào năm 2024.

Bệnh viện ảo được hỗ trợ bởi IoT và y tế từ xa 2.0

Xu hướng này bao gồm cả y tế từ xa và các thiết bị đeo kết nối với mạng toàn cầu được gọi là Internet Vạn Vật (The Internet of Things – IoT). Bằng cách sử dụng các thiết bị kết nối để giám sát bệnh nhân từ xa và cung cấp các kênh liên lạc cho các chuyên gia y tế, nhiều vấn đề của việc chăm sóc có thể được thực hiện từ xa. Chúng tôi gọi đây là “y tế từ xa 2.0” vì nó vượt qua việc cung cấp chăm sóc từ xa đơn giản, chẳng hạn như tư vấn từ xa, để tiến tới một cách tiếp cận toàn diện về chăm sóc và điều trị bệnh nhân từ xa. Các bệnh viện ảo là một ví dụ về xu hướng này trong năm 2024, nơi được xem là một trung tâm có thể giám sát nhiều bệnh nhân cùng một lúc ngay tại nhà của họ.

Giải pháp phòng ngừa

Giải pháp phòng ngừa bệnh tật bao gồm nhiều chủ đề như tập thể dục, chăm sóc sức khỏe toàn diện, và tiêm chủng, nhưng tất cả đều tóm gọn trong câu châm ngôn xưa: phòng bệnh hơn chữa bệnh. Sự chuyển dịch từ phương pháp phản ứng (điều trị triệu chứng khi bệnh đã xảy ra) sang phương pháp phòng ngừa bệnh sẽ là ưu tiên chiến lược cho các nhà cung cấp dịch vụ y tế trong năm 2024. Nghiên cứu đã cho thấy rằng điều này có thể mang lại lợi ích lâu dài cho bệnh nhân, cũng như giảm chi phí liên quan đến việc điều trị các bệnh có thể phòng ngừa được. Các tiến bộ công nghệ, bao gồm AI và công nghệ đeo, cũng sẽ đóng vai trò quan trọng, cho phép cảnh báo sớm và can thiệp kịp thời.

Thực tế ảo (VR) và thực tế ảo tăng cường (AR) trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe

Việc sử dụng thực tế ảo (Virtual reality – VR) trong chăm sóc sức khỏe đang bắt đầu phát triển mạnh mẽ, với nhiều trường hợp sử dụng đổi mới hiện đang trở nên phổ biến. Đặc biệt, công nghệ thực tế ảo đã được chứng minh là hiệu quả trong việc giúp bệnh nhân quản lý cơn đau mãn tính lâu dài. Nó đã được chứng minh là hiệu quả hơn và gây ra ít tác dụng phụ hơn so với các phương pháp quản lý đau bằng dược phẩm truyền thống, dẫn đến cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân và giảm thời gian nằm viện. Trong khi đó, thực tế ảo tăng cường (Augmented reality – AR) ngày càng được các bác sĩ phẫu thuật sử dụng để cung cấp thông tin số hóa khi họ làm việc mà không cần nhìn vào các màn hình riêng biệt. Một ứng dụng khác là quản lý chăm sóc vết thương, nơi AR cho phép đánh giá không xâm lấn về mức độ nghiêm trọng, trạng thái lành lặn, và các phương án điều trị tốt nhất cho vết thương của bệnh nhân.

Chăm sóc người cao tuổi

Nhiều quốc gia phát triển đang có dân số già hóa đi, điều này chắc chắn sẽ gây áp lực ngày càng tăng lên hệ thống y tế khi con người sống lâu hơn và cần nhiều sự hỗ trợ hơn trong giai đoạn cuối đời. Các giải pháp sáng tạo giúp người cao tuổi có thể ở lại nhà mình lâu hơn, thay vì chiếm dụng không gian trong bệnh viện, nhà dưỡng lão và nhà chăm sóc, sẽ trở nên nổi bật. Sẽ có sự tập trung nhiều hơn vào việc phát triển các phương pháp điều trị mới cho các bệnh xảy ra đặc biệt ở người già và tạo ra gánh nặng cho hệ thống chăm sóc như Alzheimer và Parkinson. Các xu hướng khác được thảo luận ở đây, bao gồm chăm sóc phòng ngừa, bệnh viện ảo và trợ lý y tế, cũng sẽ có những ảnh hưởng quan trọng.

In 3D – Từ các dụng cụ đến cơ quan

Additive manufacturing, nơi mà các sản phẩm được chế tạo bằng các quy trình như in 3D, có tác động lớn đến lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Ở những khu vực trên thế giới nơi thiết bị y tế khó có được, công nghệ này có thể được sử dụng để in các dụng cụ và thiết bị theo yêu cầu, bao gồm các dụng cụ phẫu thuật, các loại cấy ghép chỉnh hình hoặc nha khoa, và chân tay giả. Nghiên cứu cũng đang được tiến hành về tính khả thi của các cơ quan in 3D để cấy ghép bằng cách sử dụng mô sinh học lấy từ cơ thể của bệnh nhân. Nếu được chứng minh là hiệu quả, điều này có thể cung cấp một giải pháp cho tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng các cơ quan có sẵn để cấy ghép và giảm đáng kể chi phí cho những quy trình này.

Sự kết hợp của chăm sóc sức khỏe tinh thần và thể chất

Trong phần lớn lịch sử của y học, chăm sóc sức khỏe tinh thần và thể chất đã tương đối tách biệt. Tuy nhiên, đại dịch COVID-19 đã thay đổi điều này, khi các nhà cung cấp sức khỏe ngày càng nhận ra mối liên hệ sâu sắc giữa sức khỏe thể chất và tinh thần, cũng như sự cần thiết của một phương pháp tiếp cận toàn diện. Các ví dụ về điều này trong thực tế vào năm 2024 sẽ bao gồm các nhà cung cấp dịch vụ y tế tuyến đầu, chẳng hạn như bác sĩ chăm sóc chính, ngày càng tiến hành sàng lọc các vấn đề sức khỏe tâm thần có thể ảnh hưởng đến việc điều trị và phục hồi các bệnh lý thể chất.

Theo Tạp chí kinh doanh Forbes (Mỹ)