Có lẽ bạn hay thấy chữ “không gluten” trên bao bì thực phẩm, hay thực đơn, chai dầu gội đầu …. Vậy Gluten là gì và vì sao nó lại là vấn đề lớn trong chế độ dinh dưỡng của con người?
Gluten là một tổng hợp protein không tan tạo ra từ hai loại protein là gliadin và glutenin. Gluten được thấy trong vài loại ngũ cốc đặc biệt là lúa mì, mạch đen và lúa mạch.
Gluten chịu trách nhiệm cho sự dẻo dai của bột ủ và độ dai của thức ăn làm từ bột mì, như bánh mì.
Đối với nhiều người, những thức ăn này có thể gây ra rắc rối, như là dị ứng lúa mì, bệnh Celiac, hoặc mẫn cảm với gluten không Celiac.
Dị ứng với lúa mì
Đây một triệu chứng không phổ biến xảy ra khi hệ miễn dịch của một người dị ứng với protein lúa mì, dẫn đến những rắc rối nhẹ, và trong rất ít trường hợp có thể gây sốc phản vệ.
Bệnh Celiac
Celiac là một bệnh di truyền, mà khi ăn thức ăn có gluten dẫn đến sự nóng rát và phá huỷ những màng trong của ruột non. Điều này ảnh hưởng xấu tới chức năng của ruột, dẫn đến những vấn đề như đau bụng, phù lên, đầy hơi, tiêu chảy, sụt cân, ngứa ngáy, xương có vấn đề như loãng xương, thiếu sắt, tạng người nhỏ, vô sinh, mệt mỏi và trầm cảm.
Không chữa trị, bệnh celiac tăng nguy cơ phát triển một số loại ung thư.
Bệnh celiac có ở 1 trong mỗi 100 đến 200 người ở Mỹ. Khi kết quả thử máu cho thấy có khả năng bị celiac, cần làm sinh thiết để chẩn đoán chắc chắn (khẳng định).
Cách chữa trị hiệu quả nhất là một chế độ ăn uống không có gluten, giúp làm lành những tổn thương ruột và giảm những triệu chứng.
Mẫn cảm với Gluten
Nhiều người không có bệnh celiac hay dị ứng lúa mì, nhưng vẫn cảm giác những triệu chứng kể trên khi ăn thức ăn có gluten. Những người này là mẫn cảm với gluten mà không phải bệnh celiac.
Họ cảm thấy triệu chứng đau ruột và chịu đựng mệt mỏi, sương mù não, đau khớp hay ngứa ngáy.
Một chế độ ăn không gluten thường giúp giảm những triệu chứng này. Chưa rõ mẫn cảm gluten có xảy ra trên phần đông dân số hay không, nhưng có nhiều nguy cơ phổ biến hơn dị ứng lúa mì hay bệnh celiac.
Xem đầy đủ nội dung của video trên kênh Youtube TED-Ed với gần 21 triệu lượt subcribers.
