/Sống khỏe và trường thọ/Chống lão hóa/Các dấu hiệu đau dây thần kinh tọa, làm sao để cải thiện?

Các dấu hiệu đau dây thần kinh tọa, làm sao để cải thiện?

Đau dây thần kinh tọa là một hiện tượng khá phổ biến, có thể gây lo lắng đáng kể và trong một số trường hợp nghiêm trọng, cần đến phẫu thuật để điều trị. Vậy làm thế nào để nhận diện các dấu hiệu của đau dây thần kinh tọa và cải thiện tình trạng này?

1. Đau dây thần kinh tọa là gì?

Đau thần kinh tọa là tình trạng đau dọc theo đường đi của dây thần kinh tọa – dây thần kinh tọa chạy từ mông xuống mỗi chân. Đau thần kinh tọa thường xảy ra khi thoát vị đĩa đệm hoặc sự phát triển quá mức của xương gây áp lực lên rễ thần kinh cột sống thắt lưng. Điều này dẫn đến viêm, đau và thường kèm theo cảm giác tê ở chân bị ảnh hưởng.

Cơn đau thần kinh tọa xuất hiện khi rễ thần kinh bị ép, gây ra cơn đau lan theo đường dây thần kinh tọa. Nguyên nhân phổ biến là thoát vị đĩa đệm ở cột sống hoặc sự phát triển quá mức của xương, đôi khi được gọi là gai xương, trên xương cột sống. Trong một số trường hợp hiếm, khối u có thể gây áp lực lên dây thần kinh. Thông thường, đau do thoát vị đĩa đệm có thể cải thiện sau vài tuần đến vài tháng điều trị. Tuy nhiên, nếu cơn đau nghiêm trọng kèm theo yếu chân hoặc có thay đổi về chức năng ruột hoặc bàng quang, phẫu thuật có thể là cần thiết.

đau dây thần kinh tọa
Cơn đau thần kinh tọa xuất hiện khi rễ thần kinh bị ép, gây ra cơn đau lan theo đường dây thần kinh tọa

Các yếu tố nguy cơ dẫn đến tình trạng đau thần kinh tọa bao gồm:

  • Tuổi tác: Những người từ 20 đến 50 tuổi có nguy cơ cao nhất bị thoát vị đĩa đệm. Gai xương cũng thường phát triển nhiều hơn khi tuổi tác tăng.
  • Béo phì: Thừa cân làm tăng áp lực lên cột sống, dễ dẫn đến các vấn đề liên quan đến đĩa đệm.
  • Tính chất công việc: Cần xoay lưng, khuân vác đồ nặng hoặc lái xe đường dài dẫn đến tình trạng thoát vị đĩa đệm.
  • Ngồi lâu: Người ngồi nhiều hoặc ít vận động có nguy cơ mắc thoát vị đĩa đệm cao hơn so với những người có lối sống năng động.
  • Bệnh đái tháo đường: Bệnh làm thay đổi cách thức mà cơ thể quản lý ổn định đường huyết, từ đó làm gia tăng nguy cơ gây tổn hại đến hệ thần kinh.

2. Các dấu hiệu đau dây thần kinh tọa

Các triệu chứng đau dây thần kinh tọa bao gồm:

  • Đau: Cơn đau như bị bỏng rát hoặc bị điện giật, đôi khi còn lan tỏa xuống chân ở bên bị ảnh hưởng, đau có xu hướng tăng khi người bệnh ho, hắt hơi, cúi gập người hoặc khi bệnh nhân nâng chân lên khi nằm ngửa.
  • Cảm giác tê hoặc cảm thấy giống như bị “kim châm”: tương tự như khi chúng ta bị tê chân do ngồi lâu hoặc tê do bắt chéo chân trong thời gian quá lâu.
  • Tê liệt: Khi bạn không thể cảm nhận được cảm giác ở vùng lưng hoặc chân bị ảnh hưởng, do tín hiệu từ các vùng này gặp khó khăn khi truyền đến não.
  • Yếu cơ: Đây là triệu chứng nghiêm trọng, khi các tín hiệu lệnh cơ không đến được các cơ ở lưng hoặc chân, dẫn đến tình trạng yếu cơ.
  • Tiểu không tự chủ hoặc đại tiện không tự chủ: Đây là triệu chứng nghiêm trọng, khi các tín hiệu kiểm soát bàng quang và ruột không được truyền đúng cách.

Hầu hết người bị đau dây thần kinh tọa đều phục hồi hoàn toàn. Tuy nhiên, một số biến chứng có thể xuất hiện, chẳng hạn như đau dai dẳng hoặc yếu cơ kéo dài (ví dụ như “chân rủ”), làm cho việc đi lại trở nên khó khăn hoặc thậm chí không thể thực hiện được. Đau thần kinh tọa cũng có thể dẫn đến tổn thương thần kinh vĩnh viễn, gây mất cảm giác ở chân bị ảnh hưởng.

3. Làm sao để cải thiện tình trạng đau dây thần kinh tọa?

Điều trị đau thần kinh tọa thường bao gồm việc cố gắng giảm đau và tăng khả năng vận động. Tùy thuộc vào nguyên nhân, các trường hợp đau thần kinh tọa nhẹ thường sẽ thuyên giảm khi tự điều trị. Bên cạnh đó phẫu thuật có thể trở thành lựa chọn nếu cơn đau nghiêm trọng hoặc các phương pháp điều trị khác không mang lại hiệu quả.

3.1. Tự điều trị

Các phương pháp tự điều trị có thể bao gồm:

  • Sử dụng đá lạnh hoặc túi chườm hỗ trợ giảm sưng và đau từ những ngày đầu sau khi có triệu chứng đau thần kinh tọa. Bạn có thể dùng túi chườm đá hoặc túi nilon chứa đá đông lạnh (luôn bọc trong khăn để bảo vệ da khỏi bị bỏng lạnh). Mỗi lần chườm khoảng 20 phút và thực hiện nhiều lần trong ngày.
  • Sau vài ngày áp dụng phương pháp chườm lạnh, bạn nên chuyển sang sử dụng nhiệt nóng hoặc ấm để tiếp tục điều trị và giảm đau hiệu quả hơn. Chườm nóng trong 20 phút mỗi lần. Nếu bạn vẫn còn đau, hãy chuyển đổi giữa chườm nóng và chườm lạnh tùy theo cách nào làm giảm sự khó chịu của bạn tốt nhất.
  • Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) thường là lựa chọn đầu tiên để làm giảm đau, sưng và viêm.
  • Học cách duỗi người đúng cách từ một người có kinh nghiệm về chứng đau lưng dưới có thể giúp ích rất nhiều. Họ cũng có thể giúp bạn thực hiện các bài tập tăng cường sức mạnh, tăng cường cơ và các bài tập aerobic khác.

Nếu phương pháp tự chăm sóc không có hiệu quả sau vài tuần, bạn nên trao đổi với bác sĩ chăm sóc sức khỏe.

3.2. Điều trị bảo tồn

Phương pháp điều trị bảo tồn là một bước tiến so với tự điều trị. Nếu các biện pháp trên không mang lại hiệu quả hoặc tình trạng đau thần kinh tọa trở nên nghiêm trọng, chuyên gia y tế có thể đề xuất các lựa chọn điều trị khác. Các phương pháp điều trị bảo tồn thường bao gồm các biện pháp tương tự như tự chăm sóc nhưng có sự theo dõi và hướng dẫn của bác sĩ, bao gồm:

  • Thuốc kê đơn: Bác sĩ chỉ định thuốc giảm đau, thuốc giãn cơ hoặc các loại thuốc khác để kiểm soát, làm giảm các triệu chứng đau thần kinh tọa. Các loại thuốc như thuốc chống trầm cảm ba vòng và thuốc chống co giật có thể giúp ích nếu bạn bị đau mãn tính hoặc đau thần kinh.
  • Vật lý trị liệu: Mục tiêu của vật lý trị liệu là tìm các động tác tập thể dục giúp giảm đau dây thần kinh tọa bằng cách giảm áp lực lên dây thần kinh. Các lựa chọn bao gồm các bài tập kéo giãn hoặc các hoạt động tác động thấp như đi bộ, bơi lội hoặc thể dục nhịp điệu dưới nước.
  • Tiêm tủy sống: Các mũi tiêm như corticosteroid có thể giúp giảm đau trong thời gian ngắn, thường kéo dài đến 3 tháng. Những mũi tiêm này thường đi kèm với việc gây tê tại chỗ, do đó ít gây khó chịu hơn. Bác sĩ có thể cho bạn biết thêm về quá trình này.
  • Liệu pháp thay thế: Các phương pháp điều trị này ngày càng phổ biến, chúng bao gồm việc gặp bác sĩ nắn xương để điều chỉnh cột sống, yoga, châm cứu và nhiều phương pháp khác. Liệu pháp xoa bóp có thể giúp giảm co thắt cơ liên quan đến bệnh đau thần kinh tọa.
đau dây thần kinh tọa
Bác sĩ chỉ định thuốc giảm đau hoặc các loại thuốc khác để kiểm soát, làm giảm các triệu chứng đau thần kinh tọa

3.3. Phẫu thuật cho bệnh đau thần kinh tọa

Phẫu thuật có thể là lựa chọn tối ưu khi đau dây thần kinh tọa trở nên nghiêm trọng. Các chuyên gia y tế sẽ không khuyến nghị phẫu thuật trừ khi bệnh nhân có triệu chứng cho thấy tình trạng tổn thương thần kinh đang xảy ra hoặc có nguy cơ xảy ra. Họ cũng có thể đề xuất phẫu thuật nếu bạn bị cơn đau nghiêm trọng khiến bạn không thể làm việc hoặc thực hiện các hoạt động hàng ngày, hoặc nếu các triệu chứng đau đớn không cải thiện sau 6 – 8 tuần điều trị bảo tồn. Các lựa chọn phẫu thuật đối với bệnh lý đau thần kinh tọa bao gồm:

  • Phẫu thuật cắt đĩa đệm: Đây là phẫu thuật loại bỏ các mảnh hoặc phần nhỏ của đĩa đệm thoát vị đang chèn ép vào dây thần kinh;
  • Phẫu thuật cắt bỏ cung sống: Mỗi đốt sống có một phần phía sau gọi là phiến (nằm ở bên cạnh đốt sống, ngay bên dưới da lưng). Phẫu thuật cắt bỏ cung sống bao gồm việc cắt bỏ một phần của phiến đang chèn ép vào các dây thần kinh cột sống.

Việc điều trị đau dây thần kinh tọa sớm sẽ giúp bệnh nhân cảm thấy dễ chịu, nâng cao chất lượng cuộc sống và trường thọ hơn.

Nguồn: my.clevelandclinic.org – mayoclinic.org

Nhận bản tin hàng tháng

Chúng tôi sẽ gửi cho bạn thông tin mới nhất để giúp bạn chủ động chăm sóc và quản lý sức khỏe của mình.

Thank you for subscribing to the newsletter.

Oops. Something went wrong. Please try again later.

Đỗ Mai Thảo

Đỗ Mai Thảo

Qua những bài viết/chia sẻ của mình, cùng với những gì tôi phải chứng kiến hàng ngày tại một bệnh viện công lập, tôi mong rằng mọi người ai cũng phải ý thức hơn trong việc chủ động tăng cường sức khỏe, đừng để khi phát hiện các dấu hiệu bất thường mới tìm đến những dịch vụ y tế. Đặc biệt những bạn trẻ như tôi, việc hiểu đúng - hiểu chuẩn về việc giảm cân, làm đẹp chuẩn Y khoa là một vấn đề cần được quan tâm đúng mực hơn.

Bình luận

Hãy cho chúng tôi biết ý kiến của bạn

Có Thể Bạn Quan Tâm