Là cơ quan phức tạp nhất trong cơ thể, bộ não thay đổi hoàn toàn trong suốt cuộc đời. Nó bắt đầu hoạt động từ trước khi bạn sinh ra và tiếp tục ngay cả sau khi bạn chết.
Bộ não là một trong những cơ quan quan trọng nhất của cơ thể. Nó chứa hàng tỷ nơ-ron, đóng vai trò điều khiển cơ thể. Khi bạn trải qua nhiều năm tháng trong cuộc sống, cơ thể bạn thay đổi đáng kể, và bên trong đầu bạn, bộ não cũng không ngừng biến đổi.
Bộ não khi bạn đang trong bụng mẹ
Bộ não bắt đầu hình thành khoảng 2 tuần sau khi thụ thai. Trên một phía của phôi đang phát triển, các tế bào dày lên tạo thành tấm nơ-ron. Khoảng tuần thứ tư của thai kỳ, phần não này gấp lại tạo thành ống thần kinh và cuối cùng hình thành hệ thần kinh. Từ lúc ống thần kinh đóng lại, bộ não phát triển hàng trăm tế bào thần kinh mỗi phút.
Bộ não vào thời thơ ấu
Khi mới sinh ra, bộ não của bạn chứa khoảng 100 tỷ nơ-ron, nhiều hơn số nơ-ron của một người trưởng thành. Điều này giúp trẻ phát triển bộ não khỏe mạnh nhất.
Những nơ-ron dư thừa sẽ được loại bỏ trước khi bạn trưởng thành. Tuy nhiên, lúc mới sinh bạn chưa có nhiều khớp nối thần kinh – nơi tín hiệu điện được truyền qua các nơ-ron. Một số nơ-ron được bọc một lớp chất béo gọi là myelin, giúp truyền thông tin nhanh hơn. Số khớp nối thần kinh tăng từ 2.500 lên khoảng 15.000 mỗi nơ-ron trong những năm đầu đời. Điều này có thể lý giải vì sao trẻ nhỏ dễ học ngôn ngữ hoặc chơi nhạc cụ hơn. Từ 3 đến 10 tuổi, bộ não loại bỏ những kết nối không cần thiết, gọi là tính linh hoạt thần kinh.
Bộ não thời niên thiếu
Khi bạn trở thành thiếu niên, bộ não ngừng phát triển về kích thước nhưng vẫn tiếp tục phát triển về chức năng. Các vùng liên quan đến khen thưởng phát triển nhanh hơn ở vùng vỏ não trước trán vốn liên quan đến tự kiểm soát. Điều này lý giải vì sao thiếu niên có nhiều sự thay đổi tâm trạng hơn người lớn và có khả năng cao hơn trong việc chấp nhận rủi ro hoặc dễ gặp phải các vấn đề về nghiện ngập.
Bộ não trong giai đoạn trưởng thành sớm
Sau khi dậy thì, bộ não tiếp tục phát triển các kết nối. Bộ não đạt sự phát triển hoàn chỉnh vào khoảng 30 tuổi, và chất trắng đạt khối lượng tối đa ở khoảng 40 tuổi. Nhờ tính linh hoạt, bộ não vẫn có thể thay đổi và thích nghi.
Bộ não ở tuổi trung niên
Người lớn tuổi có xu hướng sử dụng cả hai bán cầu não cho trí nhớ ngắn hạn. Theo tuổi tác, hạch hạnh nhân có phản ứng ít hơn với các hình ảnh tiêu cực, có thể giúp bạn trở nên kiên cường hơn trước những khó khăn.
Bộ não ở giai đoạn cuối đời
Khi bạn già đi, vỏ não mỏng đi, đặc biệt là ở thùy trán và hồi hải mã, quan trọng cho trí nhớ và cảm xúc. Chất trắng co lại và não tạo ra ít chất dẫn truyền thần kinh hơn, dẫn đến suy giảm nhận thức.
Bộ não có hoạt động sau khi chết?
Các nhà khoa học gần đây phát hiện rằng não có thể vẫn hoạt động vài phút sau khi tim ngừng đập.
Được coi là cơ quan “kì diệu” nhất cơ thể nhưng bộ não không tránh khỏi quy luật lão hóa. Tin vui là chúng ta có thể trẻ hóa và làm chậm tốc độ lão hóa của bộ não bằng nhiều biện pháp như dinh dưỡng, tập luyện, quản lý cảm xúc, giảm căng thẳng, ngủ ngon, tránh xa chất kích thích, duy trì các mối quan hệ lành mạnh,… Hãy chăm sóc não bộ ngay từ bây giờ để kéo dài chu kỳ và sức sống của bộ não nhé!
