/Sống khỏe và trường thọ/Chống lão hóa/Dùng cây lạc tiên chữa mất ngủ được không?

Dùng cây lạc tiên chữa mất ngủ được không?

Cây lạc tiên là một loại thảo dược quen thuộc trong y học cổ truyền, được biết đến với tác dụng an thần và hỗ trợ giấc ngủ hiệu quả. Với những hoạt chất tự nhiên như flavonoid và alkaloid, lạc tiên giúp làm dịu hệ thần kinh, giảm căng thẳng và lo âu những nguyên nhân chính gây mất ngủ. Vậy sử dụng cây lạc tiên chữa mất ngủ thế nào để đạt được hiệu quả mà an toàn cho sức khỏe?

1. Cây lạc tiên là cây gì và tác dụng của nó với sức khỏe?

Cây lạc tiên (danh pháp khoa học: Passiflora foetida) còn được gọi là cây nhãn lồng, dây chùm bao, hay cây hồng tiên, là một loài thực vật thuộc họ Lạc tiên (Passifloraceae). Cây thường mọc hoang dã ở nhiều vùng nhiệt đới, trong đó có Việt Nam. Lạc tiên là cây thân leo, có lá mềm, hoa màu trắng hoặc tím nhạt, và quả tròn nhỏ màu vàng cam khi chín.

Theo các tài liệu dược liệu học, cây lạc tiên có một số tác dụng nổi bật đối với sức khỏe:

  • Cây lạc tiên chữa mất ngủ hoặc giúp an thần, giúp ngủ ngon: Lạc tiên là một trong những dược liệu tự nhiên được sử dụng để điều trị mất ngủ và căng thẳng. Các hoạt chất trong cây, như flavonoid và alkaloid, có tác dụng an thần, giảm căng thẳng thần kinh, và giúp cơ thể thư giãn.
  • Cây lạc tiên hỗ trợ điều trị lo âu: Các nghiên cứu cho thấy lạc tiên có khả năng làm giảm triệu chứng lo âu, giúp ổn định tâm trạng và giảm stress. Nhờ tác dụng này, cây lạc tiên được sử dụng trong một số liệu pháp hỗ trợ điều trị rối loạn lo âu.
  • Cây lạc tiên giúp chống co thắt và giảm đau: Cây lạc tiên còn có tác dụng chống co thắt, giúp làm giảm triệu chứng đau bụng, đặc biệt là các cơn đau do co thắt đường tiêu hóa. Điều này có thể do cây chứa các hợp chất có tính chống viêm và giảm co thắt cơ.
  • Cây lạc tiên giảm triệu chứng của mãn kinh: Ở phụ nữ mãn kinh, các triệu chứng như khó chịu, bồn chồn, và mất ngủ có thể giảm đi nhờ tác dụng an thần nhẹ của cây lạc tiên.
  • Chống oxy hóa: Các chất chống oxy hóa trong cây lạc tiên giúp bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do, góp phần ngăn ngừa lão hóa và các bệnh liên quan đến tổn thương do oxy hóa.
cây lạc tiên chữa mất ngủ
Cây lạc tiên có tác dụng an thần và chữa mất ngủ khá hiệu quả

2. Dùng cây lạc tiên chữa mất ngủ được không? Vì sao?

Cây lạc tiên trị mất ngủ nhờ vào các hợp chất hoạt tính tự nhiên trong cây giúp tác động lên hệ thần kinh, an thần và giảm căng thẳng. Cơ chế lạc tiên chữa mất ngủ được giải thích dựa vào các tác dụng của cây lạc tiên. 

2.1 Tác dụng an thần của các hoạt chất trong cây lạc tiên

Cây lạc tiên chứa nhiều hợp chất hoạt tính, trong đó nổi bật là flavonoid, alkaloid, và saponin, những chất này đều có khả năng tác động trực tiếp lên hệ thần kinh, cụ thể:

  • Flavonoid: Đây là nhóm hợp chất tự nhiên có tính chất chống oxy hóa mạnh mẽ, đồng thời có tác dụng làm dịu thần kinh, giúp giảm căng thẳng và lo âu. Một số nghiên cứu cho thấy flavonoid có khả năng gắn vào các thụ thể trong não giống như một số loại thuốc an thần nhẹ, từ đó giúp thúc đẩy giấc ngủ tự nhiên.
  • Alkaloid: Alkaloid có tác dụng gây ức chế lên hệ thần kinh trung ương, giúp làm dịu các kích thích thần kinh quá mức, giúp giảm căng thẳng và lo âu – những nguyên nhân phổ biến gây mất ngủ.
  • Saponin: Saponin cũng có tác dụng an thần nhẹ, làm thư giãn cơ thể và hệ thần kinh, góp phần tạo điều kiện tốt cho giấc ngủ.

2.2 Cây lạc tiên giúp giảm căng thẳng và lo âu

Một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mất ngủ là do căng thẳng và lo âu, làm tăng mức độ kích thích của hệ thần kinh, khiến người bệnh khó ngủ. Cây lạc tiên có khả năng giảm căng thẳng và lo âu thông qua việc làm giảm hoạt động của các chất dẫn truyền thần kinh kích thích như norepinephrine và tăng cường hoạt động của các chất dẫn truyền thần kinh có tác dụng ức chế như GABA (gamma-aminobutyric acid).

GABA là một chất dẫn truyền thần kinh có tác dụng làm dịu hệ thần kinh, giúp kiểm soát căng thẳng và lo âu. Các hợp chất trong lạc tiên giúp tăng cường tác dụng của GABA, từ đó giúp làm dịu não bộ và tạo cảm giác thư thái, hỗ trợ giấc ngủ sâu hơn.

2.3 Cây lạc tiên có khả năng điều chỉnh chu kỳ giấc ngủ

Lạc tiên có khả năng điều chỉnh chu kỳ giấc ngủ tự nhiên của cơ thể nhờ vào tác dụng ổn định hệ thần kinh và điều hòa giấc ngủ. Nhờ vào các hoạt chất trong cây, lạc tiên giúp đưa cơ thể vào trạng thái thư giãn, tạo điều kiện thuận lợi cho giấc ngủ.

2.4 Cây lạc tiên ít gây tác dụng phụ và không khiến người bệnh phụ thuộc vào nó

Một trong những ưu điểm lớn của cây lạc tiên so với các loại thuốc an thần tổng hợp là không gây phụ thuộc hay các tác dụng phụ như mệt mỏi sau khi thức dậy, vốn thường xảy ra khi sử dụng các loại thuốc an thần mạnh. Các hoạt chất an thần trong lạc tiên có tác dụng nhẹ nhàng và an toàn hơn, giúp người dùng dễ đi vào giấc ngủ mà không gây hại lâu dài cho hệ thần kinh.

2.5 Cây lạc tiên giúp giảm các triệu chứng thần kinh thực vật

Cây lạc tiên còn có tác dụng làm giảm các triệu chứng thần kinh thực vật, ví dụ như hồi hộp, tim đập nhanh, và khó thở những triệu chứng có thể làm cho người bệnh khó ngủ. Bằng cách làm dịu những biểu hiện này, lạc tiên giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ.

2.6 Cây lạc tiên giúp tăng cường sức khỏe đồng thời giảm tình trạng mệt mỏi, uể oải

Ngoài tác dụng an thần, cây lạc tiên còn chứa các chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào não khỏi sự tổn thương do gốc tự do, từ đó tăng cường sức khỏe tổng thể và giảm mệt mỏi. Điều này giúp người dùng cảm thấy dễ chịu hơn và dễ dàng đi vào giấc ngủ.

Cây lạc tiên chữa mất ngủ nhờ tác dụng an thần tự nhiên, giảm căng thẳng, lo âu, và điều hòa hoạt động của hệ thần kinh. Các hợp chất trong cây như flavonoid, alkaloid và saponin đóng vai trò quan trọng trong việc làm dịu cơ thể và hỗ trợ giấc ngủ. Đồng thời, lạc tiên có ưu điểm an toàn, không gây phụ thuộc hay tác dụng phụ nghiêm trọng khi sử dụng đúng cách.

cây lạc tiên chữa mất ngủ
Trà lạc tiên giúp an thần và chữa mất ngủ an toàn hiệu quả

3. Một số cách sử dụng cây lạc tiên chữa mất ngủ hiệu quả, an toàn

Để sử dụng cây lạc tiên chữa mất ngủ một cách hiệu quả, bạn có thể áp dụng các phương pháp sau đây. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết từng bước về cách dùng cây lạc tiên để cải thiện giấc ngủ.

3.1. Dùng lạc tiên dưới dạng trà thảo mộc

Uống trà từ lá và thân cây lạc tiên là cách phổ biến nhất để chữa mất ngủ.

Nguyên liệu:

  • 15–20 g lá, thân và cành cây lạc tiên khô hoặc tươi.
  • 500 ml nước.

Cách làm:

  • Rửa sạch lạc tiên: Nếu dùng lạc tiên tươi, hãy rửa sạch để loại bỏ bụi bẩn.
  • Đun sôi nước: Đổ 500 ml nước vào nồi và đun sôi.
  • Nấu lạc tiên: Cho lá và thân cây lạc tiên vào nồi, đun sôi trong khoảng 10–15 phút ở lửa nhỏ.
  • Lọc nước: Lọc lấy nước, bỏ phần bã.
  • Uống ấm: Uống trà lạc tiên 1–2 lần mỗi ngày, tốt nhất là uống 1 cốc khoảng 30 phút trước khi đi ngủ.

Lưu ý:

  • Có thể thêm một ít mật ong để dễ uống hơn nếu cần.
  • Trà có vị hơi nhạt, bạn có thể uống liên tục mỗi ngày trong vòng 1–2 tuần để cải thiện giấc ngủ.

3.2. Kết hợp lạc tiên với các thảo dược khác

Lạc tiên có thể được kết hợp với các loại thảo dược khác như tâm sen, lá vông nem hoặc củ bình vôi để tăng hiệu quả chữa mất ngủ.

Nguyên liệu:

  • 10 g lạc tiên khô.
  • 5 g tâm sen (nụ sen khô).
  • 5 g lá vông nem khô.

Cách làm:

  • Rửa sạch các thảo dược: Rửa các loại thảo dược để loại bỏ bụi bẩn.
  • Nấu hỗn hợp: Đun sôi khoảng 600 ml nước, sau đó cho tất cả thảo dược vào và đun nhỏ lửa trong 10–15 phút.
  • Lọc nước: Lọc lấy nước và bỏ phần bã.
  • Uống ấm: Uống trước khi đi ngủ khoảng 30 phút.

Lưu ý:

  • Sự kết hợp này giúp tăng cường tác dụng an thần, thư giãn và giảm lo âu.
  • Có thể uống liên tục trong 1–2 tuần để đạt hiệu quả tốt nhất.

3.3. Dùng lạc tiên dưới dạng thuốc ngâm rượu

Dùng lạc tiên ngâm rượu là một phương pháp phổ biến khác, thường dùng để giảm căng thẳng và hỗ trợ giấc ngủ.

Nguyên liệu:

  • 300 g lạc tiên khô.
  • 1 lít rượu trắng (40 độ).

Cách làm:

  • Rửa sạch lạc tiên khô: Lạc tiên khô cần được rửa sạch trước khi ngâm.
  • Ngâm rượu: Cho lạc tiên vào bình thủy tinh sạch, sau đó đổ rượu trắng vào và ngâm trong khoảng 10–15 ngày.
  • Sử dụng: Mỗi ngày uống từ 10–15ml (khoảng 1-2 muỗng nhỏ) trước khi đi ngủ.

Lưu ý:

  • Không uống quá liều để tránh tác dụng phụ không mong muốn.
  • Phương pháp này không phù hợp cho người không uống được rượu hoặc có vấn đề về gan.

3.4. Sử dụng lạc tiên dưới dạng viên uống hoặc chiết xuất

Hiện nay, trên thị trường có nhiều sản phẩm chiết xuất từ lạc tiên dưới dạng viên uống hoặc tinh chất.

Hướng dẫn sử dụng:

  • Thực hiện theo liều lượng chỉ định trên nhãn sản phẩm hoặc theo hướng dẫn của bác sĩ.
  • Thường uống trước khi đi ngủ 30 phút để giúp cơ thể thư giãn và dễ dàng vào giấc ngủ.

Một số lưu  ý khi sử dụng cây lạc tiên chữa mất ngủ:

  • Không dùng quá liều: Mặc dù lạc tiên là thảo dược tự nhiên nhưng dùng quá nhiều có thể gây buồn nôn, chóng mặt hoặc ảnh hưởng đến hệ thần kinh.
  • Tương tác thuốc: Nếu bạn đang sử dụng các loại thuốc an thần hoặc thuốc điều trị mất ngủ khác, cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng lạc tiên để tránh tương tác thuốc.
  • Không dùng kéo dài: Nếu sau 1–2 tuần sử dụng mà tình trạng mất ngủ không cải thiện, nên ngưng dùng và tìm đến bác sĩ để được tư vấn.
  • Phụ nữ mang thai và cho con bú: Cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng lạc tiên.

Mất ngủ là một vấn đề phức tạp vì có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, bao gồm căng thẳng, lo âu, rối loạn hormone, thiếu hụt vi chất dinh dưỡng, hoặc các bệnh lý tiềm ẩn. Việc điều trị mất ngủ đòi hỏi phải tìm ra nguyên nhân gốc rễ và có phương pháp tiếp cận đa chiều. Một trong những yếu tố quan trọng trong việc hỗ trợ giấc ngủ là bổ sung vi chất dinh dưỡng, vì cơ thể cần những vi chất này để duy trì hoạt động bình thường của hệ thần kinh, điều hòa hormone giấc ngủ (như melatonin và serotonin), và giúp giảm căng thẳng.

Nhận bản tin hàng tháng

Chúng tôi sẽ gửi cho bạn thông tin mới nhất để giúp bạn chủ động chăm sóc và quản lý sức khỏe của mình.

Thank you for subscribing to the newsletter.

Oops. Something went wrong. Please try again later.

Vũ Thị Quỳnh Chi

Vũ Thị Quỳnh Chi

Năng động, nhiệt huyết và luôn mong muốn cung cấp kiến thức và thực hành dinh dưỡng nhằm cải thiện sức khoẻ cộng đồng. Từ đó giúp cho người dân nói chung và bệnh nhân nói riêng nâng cao chất lượng cuộc sống.

Bình luận

Hãy cho chúng tôi biết ý kiến của bạn

Có Thể Bạn Quan Tâm