Những bí quyết sống lâu của người Nhật

Chắc hẳn bạn đã từng nghe về những người Nhật Bản, không chỉ nổi tiếng với nền văn hóa độc đáo mà còn với tuổi thọ cao và sức khỏe dẻo dai. Vậy điều gì đã giúp họ duy trì được sự trường thọ và sức khỏe tuyệt vời này? Chúng ta sẽ cùng nhau khám phá những bí quyết sống lâu của người Nhật, từ chế độ ăn uống lành mạnh, thói quen sinh hoạt tích cực cho đến tâm lý sống lạc quan đã giúp họ sống thọ và khỏe mạnh như thế nào qua bài viết sau đây.

1. Tuổi thọ của người Nhật như thế nào so với thế giới?

Theo Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi, tuổi thọ trung bình ở Nhật Bản vào năm 2023 là 87,14 năm đối với nữ và 81,09 năm đối với nam. So với năm 2022, tuổi thọ trung bình của nữ tăng 0,05 năm và của nam tăng 0,04 năm, đây là lần tăng đầu tiên trong ba năm.

Bộ này cho biết sự suy giảm số ca tử vong do COVID-19 có thể giúp tăng tuổi thọ trung bình thêm 0,06 năm đối với nam giới và 0,04 năm đối với nữ giới. Tuổi thọ dài hơn cũng có thể là do số ca tử vong liên quan đến ung thư giảm.

Tuổi thọ trung bình là số năm mà một đứa trẻ sinh ra trong một năm nhất định được kỳ vọng sẽ sống, dựa trên giả định rằng tỷ lệ tử vong ở mỗi nhóm tuổi không thay đổi.

Sau khi liên tục tăng gần như hàng năm kể từ năm 1947, ngay sau Thế chiến thứ II, tuổi thọ trung bình của Nhật Bản đã giảm đối với cả nam giới và nữ giới vào năm 2021 và 2022 do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19.

Vào năm 2023, phụ nữ Nhật Bản có tuổi thọ trung bình cao nhất thế giới. Đàn ông Nhật Bản xếp thứ năm, giảm một bậc so với vị trí thứ tư của năm trước, quốc gia châu Á này đứng sau Thụy Sĩ, Thụy Điển, Na Uy và Úc.

Trong số những người đàn ông Nhật Bản sinh năm 2023, 75,3% dự kiến ​​sẽ sống đến 75 tuổi, 26% đến 90 tuổi và 9,2% đến 95 tuổi. Tỷ lệ phụ nữ Nhật Bản dự kiến ​​sống đến 75 tuổi là 87,9%, trong khi tỷ lệ những người sống đến sinh nhật lần thứ 90 và 95 tuổi lần lượt là 50,1% và 25,5%.

Trong số những người sinh năm 2023, 25,93% nam giới và 19,09% nữ giới dự kiến ​​sẽ tử vong vì ung thư. Theo Bộ, việc xóa bỏ hoàn toàn ung thư như một nguyên nhân gây tử vong sẽ giúp tăng tuổi thọ trung bình thêm 3,16 năm đối với nam giới Nhật Bản và 2,69 năm đối với nữ giới Nhật Bản.

2. Bí quyết sống lâu sống khỏe của người Nhật

Tuổi thọ trung bình của người Nhật luôn luôn đứng trong top hàng đầu thế giới hiện nay. Chính vì vậy, có rất nhiều nhà nghiên cứu thường xuyên tìm hiểu bí quyết sống thọ của người Nhật Bản hay bí quyết sống khỏe của người Nhật là gì. Và chắc hẳn bạn cũng muốn tìm hiểu về các cách giúp người Nhật sống thọ và khỏe mạnh để rút ra bài học cho chính bản thân bạn đúng không? Chúng ta hãy cùng nhau khám phá về bí quyết sống lâu sống khỏe của người Nhật qua phần sau đây.

Đảo cận nhiệt đới Okinawa của Nhật Bản là một trong năm Khu vực Xanh của thế giới, nơi có mật độ người sống thọ cao. Tại Okinawa, số người sống đến 100 tuổi trên 100.000 người vào năm 2015 gần gấp đôi so với toàn nước Nhật. 

Và nghiên cứu Okinawa Centenarian Study, do Tiến sĩ Makoto Suzuki khởi xướng vào năm 1975, là nghiên cứu liên tục và dài nhất thế giới về những người sống thọ. Nhóm nghiên cứu đã nghiên cứu hơn 1.000 người 100 tuổi để hiểu các yếu tố về lối sống di truyền và môi trường chịu trách nhiệm cho quá trình lão hóa khỏe mạnh. Và họ đã tìm ra các bí quyết sống thọ của người Nhật Bản sống ở Okinawa bao gồm các yếu tố sau:

2.1. Thực hành ăn kiểu “hara hachi bu”- ăn vì sức khỏe và tập thể dục

Người Okinawa lớn tuổi tin rằng cơ thể là một ngôi đền và bạn không nên làm ô nhiễm nó. Họ uống rượu có chừng mực và thường không hút thuốc nhiều. Họ là những người rất năng động, lượng calo nạp vào so với lượng calo thải ra luôn gần như cân bằng và thường là âm, vì vậy họ đốt cháy rất nhiều chất béo. Chế độ ăn của họ chủ yếu là thực vật, vì vậy không chứa nhiều calo. Họ ăn hơn một kilogam rau, trái cây và các loại đậu như đậu nành mỗi ngày. Đó là một phần của mọi bữa ăn. Thay vì bánh mì, carbohydrate chính là khoai lang, loại có tải lượng đường huyết thấp và nhiều hợp chất thực vật, đặc biệt là hợp chất flavonoid đầy màu sắc thực sự có thể giúp ích cho sức khỏe tổng thể và có thể làm chậm quá trình lão hóa. Họ cũng thực hành hara hachi bu – ăn cho đến khi bạn đã no được 80%. Chế độ ăn nhiều thực vật và không ăn quá no là một trong bí quyết sống thọ của người Nhật Bản. Bên cạnh đó, tăng cường tập luyện thể dục và vận động cũng chính là bí quyết sống khỏe của người Nhật mà bạn có thể tham khảo và áp dụng.

2.2. Hãy tích cực và tìm ra mục đích sống của bạn

Theo nghiên cứu, tất cả những người sống trăm tuổi đều có thái độ tích cực. Họ thường lạc quan, và có cách tiếp cận cuộc sống vô tư, thoải mái, họ là những người yêu thích vui vẻ. Các nhà nghiên cứu nghĩ rằng tận hưởng cuộc sống khi bạn già đi là điều thực sự quan trọng. Họ cũng có thứ mà người khác hay gọi là ‘ikigai’- một từ tiếng Nhật có nghĩa là mục đích sống của con người. Ví dụ như một người đàn ông đã 102 tuổi và ikigai của ông là hai chú bò đực. Ông đến thăm chúng mỗi ngày, để chăm sóc chúng. Ikigai của một người khác có thể là gia đình hoặc đức tin.

2.3. Duy trì sự tập trung về mặt tinh thần

Không có từ nào để chỉ nghỉ hưu trong ngôn ngữ Okinawa, vì vậy cho đến gần đây, nó vẫn chưa phải là một khái niệm. Bạn chỉ làm những gì bạn vẫn làm, vì vậy nếu bạn là một người nông dân, bạn vẫn làm nông. Các nhà nghiên cứu cho rằng, một khi bạn ngừng làm một việc gì đó mà bạn đã làm, đặc biệt là nếu bạn thích làm việc đó và nó mang lại cho bạn cảm giác có mục đích, bạn có thể nhanh chóng đi xuống. Vì vậy, ý tưởng chỉ là duy trì sự gắn kết. Điều đó giúp họ rất nhiều với sự hài lòng trong cuộc sống và giảm chi phí chăm sóc sức khỏe vì mọi người luôn năng động về mặt thể chất và tinh thần trong suốt cuộc đời.

2.4. Tham gia một nhóm xã hội 

Người Okinawa có gia đình lớn và mạng lưới hỗ trợ xã hội mạnh mẽ. Cộng đồng của họ thực sự gắn bó chặt chẽ và mọi người đều biết nhau. Họ có các cuộc tụ họp xã hội theo nhóm được gọi là ‘moai’. Phụ nữ trò chuyện về mọi thứ, họ uống trà xanh và có thể ăn một chút món tráng miệng, còn đàn ông có thể hút thuốc lá và uống rượu, điều này có thể giải thích một phần tại sao họ không sống lâu bằng phụ nữ. Nhưng nhìn chung, họ thích tụ tập. Vì vậy, việc tăng cường giao tiếp tương tác với xã hội chính là bí quyết sống khỏe của người Nhật.

2.5. Giảm căng thẳng 

Bạn có thể đã nghe thuật ngữ ‘bệnh vội vã’ – tất cả chúng ta đều cố gắng hoàn thành đúng hạn. Trong đại dịch COVID-19, nhiều người trong chúng ta có thể làm việc tại nhà, nhưng sau đó chúng ta đều bị cuốn vào các cuộc gọi công việc và áp lực của cuộc sống. Người Okinawa có cảm giác chậm hơn về thời gian, không có gì có vẻ bắt đầu đúng giờ, nhưng cuối cùng họ cũng hoàn thành được công việc. Và đồng thời, họ có những tính cách chống lại căng thẳng này, trong suốt lịch sử – họ đã học cách đối phó với bi kịch và nỗi đau. Chính vì vậy, giảm căng thẳng lo lắng là một trong những bí quyết sống lâu sống khỏe của người Nhật Bản.

2.6. Hãy đón nhận tâm linh của bạn

Người Okinawa là những người rất tâm linh và họ là những người rất thực tế khi nói đến tâm linh hoặc tôn giáo. Hàng năm, họ đến thăm tổ tiên của mình và tổ chức một buổi dã ngoại và nói chuyện với họ như thể họ vẫn còn ở đó. Họ duy trì mối liên hệ này qua nhiều thế hệ, vì vậy có một cảm giác liên tục ở đó. Họ có tôn giáo bản địa của riêng mình, đó là thuyết vật linh, vì vậy họ tin rằng có một năng lượng tâm linh trong mọi thứ.

Theo truyền thống, tôn giáo này do phụ nữ điều hành, họ là các nữ tu sĩ. Có những khu rừng thiêng quanh Okinawa, nơi phụ nữ vẫn đến để thiền định và cầu nguyện cho hòa bình và sức khỏe. Phật giáo đã đi vào văn hóa một chút, nhưng bạn vẫn có tôn giáo bản địa này. Mỗi ngôi làng đều có một nữ tu sĩ và những người phụ nữ rất hòa hợp, không chỉ với chính họ mà còn với thiên nhiên. Họ là một trong những người phụ nữ khỏe mạnh và quyền lực nhất mà các nhà nghiên cứu từng thấy.

3. Các điểm cần lưu ý để sống lâu và sống khỏe mạnh 

Từ bí quyết sống lâu của người Nhật, chúng ta có thể rút ra một số điểm cần lưu ý để sống lâu và khỏe mạnh bao gồm:

• Chế độ ăn uống lành mạnh. Bạn cần tăng cường bổ sung nhiều trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt và protein từ thực vật trong chế độ ăn hằng ngày. Bên cạnh đó, bạn hãy hạn chế đường, muối, và chất béo bão hòa. Hãy uống đủ nước và hạn chế đồ uống có đường.
• Tập thể dục thường xuyên. Hãy tham gia hoạt động thể chất ít nhất 150 phút mỗi tuần như đi bộ, chạy bộ, bơi lội hoặc tập yoga. Kết hợp cả bài tập aerobic và sức mạnh để duy trì sức khỏe toàn diện.
• Quản lý stress và ngủ đủ giấc. Thực hành thiền, yoga hoặc các kỹ thuật thư giãn để giảm căng thẳng. Ngủ đủ 7-9 giờ mỗi đêm để cơ thể phục hồi và duy trì sức khỏe tâm thần.
• Khám sức khỏe định kỳ. Việc thăm khám bác sĩ thường xuyên để kiểm tra sức khỏe và phát hiện sớm các vấn đề có thể ảnh hưởng đến sức khoẻ và tuổi thọ của bạn. Bên cạnh đó, việc kiểm soát các bệnh lý mãn tính sẽ góp phần cải thiện sức khoẻ và nâng cao tuổi thọ cho chính bản thân bạn. Nếu bạn có vấn đề về sức khỏe, bạn cần quan tâm tìm hiểu các giải pháp phù hợp để được điều trị sớm. Hãy chủ động chăm sóc sức khỏe từ sớm để sống khỏe, minh mẫn và trường thọ.
• Duy trì mối quan hệ xã hội. Việc thường xuyên kết nối với gia đình và bạn bè, tham gia các hoạt động cộng đồng để nâng cao tinh thần, giải toả căng thẳng mệt mỏi và nâng cao tuổi thọ cho bạn.
• Tránh các thói quen xấu gây ảnh hưởng đến sức khoẻ và tuổi thọ. Bạn hãy hạn chế rượu bia, không hút thuốc lá và tránh các chất kích thích có hại khác.

Qua bài viết trên đã giúp bạn tìm hiểu về các bí quyết sống lâu của người Nhật qua chế độ ăn uống, tập luyện và sinh hoạt hằng ngày. Chính vì vậy, nếu bạn đang muốn sống lâu và sống khỏe mạnh, bạn cần chủ động chăm sóc sức khỏe từ sớm. Việc cố gắng duy trì tinh thần tích cực, chế độ ăn uống và tập luyện khoa học lành mạnh trong đời sống hằng ngày sẽ giúp bạn sống khỏe và trường thọ hơn.

Tài liệu tham khảo: japantimes.co.jp, .weforum.org, scmp.com, economictim