Quy trình truyền dịch tĩnh mạch

Để có kết quả truyền dịch tĩnh mạch an toàn, hiệu quả, kỹ thuật này cần tuân thủ quy trình chặt chẽ như dưới đây nhằm đảm bảo tiêu chuẩn an toàn theo quy định của Bộ Y tế.

1.  Chuẩn bị người bệnh

• Giải thích để người bệnh và người nhà biết việc sắp làm, báo cho họ biết thời gian truyền bao lâu sẽ xong
• Cho người bệnh đi đại tiểu tiện trước khi truyền
• Lấy dấu hiệu sinh tồn trước khi truyền.

2.  Chuẩn bị người điều dưỡng

• Người điều dưỡng có đủ trang phục y tế, card
• Rửa tay thường quy

3.  Chuẩn bị dụng cụ truyền dịch

• Dụng cụ vô khuẩn:
  • Hộp vô chuẩn
  • Bơm kim tiêm
  • Gạc truyền
  • Bộ dây truyền
  • Kim cánh bướm
  • Catheter (Nếu đặt Catheter tĩnh mạch dưới đòn…)
  • Chai dịch đã được kiểm tra (Tên dung dịch, số lượng hàm lượng, chất lượng, ngày pha chế, hạn sử dụng).
  • Thuốc (theo chỉ định)
  • Kìm Kocher
  • Cốc đựng bông
  • Găng tay
  • Lọ đựng cồn 70⁰

• Các dụng cụ khác:
  • Cọc truyền có bánh xe (giường có cọc truyền gắn vào)
  • Hai khay hạt đậu
  • Băng dính, kéo
  • Gối kê tay, dây garo
  • Phiếu truyền dịch
  • Hộp thuốc phòng shock
  • Máy huyết áp, ống nghe, nhiệt kế, đồng hồ đếm mạch nhịp thở…

4.  Tiến hành kỹ thuật truyền dịch tĩnh mạch

• Đặt cọc truyền cạnh giường ở vị trí thích hợp.
• Sát khuẩn tay điều dưỡng.
• Kiểm tra lại chai dịch lần 2 (tên dịch, số lượng, chất lượng, hạn dùng).
• Sát khuẩn nút chai
• Pha thuốc vào chai dịch (nếu có chỉ định).
• Cắm kim của hệ thống dây truyền đếm giọt vào chai dịch (qua nút chai) khoá lại, treo chai dịch, đuổi khí bằng cách: Tay trái nâng nghiêng bầu đếm giọt, tay phải cầm dây truyền ở gần đầu ambu. Mở khoá cho dịch chảy khoảng 1/3 bầu đếm giọt điều dưỡng hạ thẳng bầu đếm giọt xuống để cho dịch chảy tiếp tục xuống dưới đoạn dây dưới. Khi dịch chảy tới đầu ambu, cho dịch chảy ra khay hạt đậu khoảng 1 đến 2 giọt (tránh không để dịch chảy nhiều) khoá lại, đậy kim và giữ vô khuẩn.
• Đặt gối kê tay dưới vùng truyền
• Chọn vị trí đưa kim vào tĩnh mạch, buộc dây garo cách vị trí truyền 3cm
• Sát khuẩn vị trí truyền theo hình xoắn ốc từ trong ra ngoài.
• Sát khuẩn tay điều dưỡng lần 2
• Một tay căng da, tay kia cầm kim tiêm ngửa mũi vát chếch 15-30⁰ đưa vào tĩnh mạch, khi có máu chảy ra, tháo dây garo mở khóa cho dịch chảy vào tĩnh mạch
• Tay thuận đưa kim vào tĩnh mạch, khi có máu chảy ra, tay kia tháo dây garô mở khoá cho dịch chảy vào tĩnh mạch.
• Khoá cho dịch chảy vừa phải.
• Dùng băng dính cố định đốc kim vào da bệnh nhân, đặt gạc phủ vùng kim tiếp xúc với da bệnh nhân.
• Bỏ gối kê tay, dây garô kê ở dưới vị trí truyền.
• Điều chỉnh giọt chảy theo chỉ định.
• Đặt người bệnh ở tư thế thoải mái để tránh những khó chịu của người bệnh khi truyền.
• Ghi đủ nội dung trong phiếu truyền dịch, treo cạnh chai dịch để tiện theo dõi.
• Theo dõi sát người bệnh khoảng 15 phút/1 lần để phát hiện tai biến trong quá trình truyền.
• Khi gần hết chai dịch còn khoảng 10 – 20ml thì khoá lại rút kim, dùng bông cồn sát khuẩn lại (nếu truyền tiếp thì thay chai khác).
• Ghi chép lại tình trạng người bệnh từ lúc truyền đến khi kết thúc, trả phiếu truyền vào hồ sơ.
• Thu dọn dụng cụ, rửa sạch đưa đi tiệt khuẩn.

5.  Cách tính số giọt chảy trong 1 phút và các tính thời gian truyền dịch tĩnh mạch

Cách tính số giọt chảy trong 1 phút khi truyền dịch tĩnh mạch

Công thức: (Tổng số dịch truyền x Số giọt/ml) / Tổng số phút = Số giọt/1′

Ví dụ: Truyền 2000ml dịch trong 8 giờ (480 phút) mà 20 giọt dịch = 1 ml. Vậy số giọt dịch chảy trong 1 phút là bao nhiêu?

Áp dụng công thức, ta có: (2000ml x 20giọt/ml) / 480 phút = 83 giọt/1′

Cách tính thời gian truyền dịch tĩnh mạch

Công thức: (Tổng số dịch truyền x giọt/ml) / Số giọt/phút = Tổng số thời gian (phút)

Ví dụ: Truyền chai dịch 500ml, với tốc độ truyền theo y lệnh là 50 giọt/1 phút mà 20 giọt dịch = 1ml. Vậy sau bao lâu sẽ truyền hết số lượng dịch trên?

Áp dụng công thức, ta có: (500ml x 20 giọt/ml)/50 giọt/phút = 200 phút

Nguồn thông tin tham khảo: Trường Cao đẳng Y tế Bạch Mai (Hà Nội)

=>> XEM THÊM: CÁC TIÊU CHUẨN AN TOÀN TRUYỀN DỊCH TĨNH MẠCH

• Nắm rõ mục đích, phân loại, vị trí và chỉ định truyền dịch tĩnh mạch
• Các nguyên tắc truyền dịch cần tuân thủ
• Nắm rõ tác dụng không mong muốn có thể xảy ra khi truyền dịch vào tĩnh mạch
• Bảng kiểm an toàn kỹ thuật truyền dịch tĩnh mạch