Thiếu vi chất là gì và tác hại của nó với sức khỏe

Vi chất dinh dưỡng là những thành phần thiết yếu như vitamin và khoáng chất, đóng vai trò quan trọng trong duy trì sức khỏe và phát triển. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa hiểu rõ “thiếu vi chất là gì” và tác hại nguy hiểm của nó với sức khỏe. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và giải pháp để phòng ngừa tình trạng này.

Thiếu vi chất là gì?

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), thiếu vi chất là tình trạng cơ thể không nhận đủ lượng vitamin và khoáng chất thiết yếu cần thiết để duy trì sức khỏe và chức năng bình thường. Vi chất dinh dưỡng bao gồm các vitamin như A, B, C, D và các khoáng chất như sắt, kẽm, canxi, i-ốt. Những chất này đóng vai trò quan trọng trong phát triển, tăng trưởng và hỗ trợ hệ miễn dịch.

Tuy nhiên, do chế độ ăn uống không cân đối, các vấn đề sức khỏe hoặc điều kiện kinh tế – xã hội, rất nhiều người trên thế giới đang đối mặt với tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng.

Nguyên nhân gây thiếu vi chất

• Chế độ ăn uống không lành mạnh: Chế độ ăn uống thiếu các loại thực phẩm tươi sống giàu vi chất dinh dưỡng là nguyên nhân phổ biến. Các bữa ăn quá phụ thuộc vào thực phẩm chế biến sẵn hoặc không đa dạng sẽ dẫn đến thiếu hụt.
• Khả năng hấp thụ kém: Các bệnh lý tiêu hóa hoặc tình trạng viêm mãn tính có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ vi chất của cơ thể.
• Các giai đoạn đặc biệt: Trẻ em, phụ nữ mang thai và người cao tuổi là những nhóm có nguy cơ cao bị thiếu vi chất do nhu cầu dinh dưỡng tăng cao.

Tác hại của thiếu vi chất đối với sức khỏe

Thiếu vi chất dinh dưỡng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Dưới đây là các tác động chính:

• Suy giảm miễn dịch: Theo CDC, thiếu các vi chất như vitamin A, C và D làm suy giảm khả năng miễn dịch, khiến cơ thể dễ mắc các bệnh nhiễm trùng và chậm lành bệnh.
• Rối loạn tăng trưởng và phát triển: Trẻ em là đối tượng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Thiếu i-ốt có thể gây chậm phát triển trí não, trong khi thiếu canxi và vitamin D làm suy yếu hệ xương.
• Thiếu máu do thiếu sắt: Thiếu sắt là một trong những dạng thiếu vi chất phổ biến nhất, dẫn đến tình trạng thiếu máu, gây mệt mỏi, hoa mắt và giảm khả năng tập trung.
• Ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản: Phụ nữ mang thai thiếu vi chất, đặc biệt là axit folic, có nguy cơ sinh con nhẹ cân hoặc trẻ mắc dị tật bẩm sinh.

Cách phòng ngừa thiếu vi chất

• Chế độ ăn cân đối: WHO khuyến nghị mỗi người nên duy trì chế độ ăn đa dạng, bổ sung đầy đủ các nhóm thực phẩm giàu vi chất như rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, thịt và hải sản. Các bữa ăn cần được lập kế hoạch cẩn thận để đảm bảo cơ thể nhận đủ các loại vitamin và khoáng chất thiết yếu (Nguồn: WHO – Statement on Micronutrient Deficiencies).
• Bổ sung vi chất qua thực phẩm chức năng: Đối với những người không thể bổ sung đủ vi chất qua thực phẩm, việc sử dụng thực phẩm chức năng theo khuyến nghị của bác sĩ là cần thiết.
• Khám sức khỏe định kỳ: Việc xét nghiệm định kỳ để kiểm tra mức độ vi chất trong cơ thể giúp phát hiện và xử lý sớm tình trạng thiếu hụt.

Theo CDC, một phần lớn nguyên nhân dẫn đến thiếu vi chất là do nhận thức hạn chế về vai trò của dinh dưỡng trong cuộc sống. Giáo dục cộng đồng về cách ăn uống đúng cách và vai trò của từng loại vi chất sẽ giúp giảm đáng kể tỷ lệ thiếu hụt.

Thiếu vi chất là một vấn đề sức khỏe toàn cầu với những hậu quả nghiêm trọng đối với cá nhân và xã hội. Việc hiểu rõ “thiếu vi chất là gì” và áp dụng các biện pháp phòng ngừa là bước quan trọng để bảo vệ sức khỏe lâu dài. Hãy bắt đầu từ việc xây dựng một chế độ ăn uống cân đối, kết hợp khám sức khỏe định kỳ và nâng cao nhận thức để tạo nên cuộc sống khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng.

Nguồn tham khảo:

• https://www.cdc.gov/nutrition/php/micronutrients/index.html
• https://www.who.int/publications/m/item/WHO-WFP-UNICEF-statement-micronutrients-deficiencies-emergency
• https://www.cdc.gov/nutrition/features/why-micronutrients-matter.html
• https://www.cdc.gov/nutrition/features/micronutrient-facts.html 

Đọc thêm:

• Muốn tăng cường trí nhớ bổ sung vitamin gì?