Vitamin C

Định nghĩa

Vitamin C (axit ascorbic) là một vitamin tan trong nước, rất cần thiết cho cơ thể nhưng không tự tổng hợp được. 

Vitamin C là một dưỡng chất quan trọng giúp cơ thể hình thành mạch máu, sụn, cơ, và collagen trong xương. Nó hoạt động như một chất chống oxy hóa, bảo vệ tế bào khỏi sự tổn hại của các gốc tự do – những phân tử được sinh ra khi cơ thể tiêu hóa thức ăn hoặc tiếp xúc với khói thuốc và chất phóng xạ. 

Các gốc tự do có thể góp phần gây ra bệnh tim, ung thư, và các bệnh khác. Vitamin C cũng hỗ trợ cơ thể hấp thụ và lưu trữ sắt.

Công dụng

Vitamin C mang lại nhiều công dụng cho sức khỏe:

• Tăng hấp thụ sắt: Kết hợp vitamin C với sắt giúp cơ thể hấp thụ sắt hiệu quả hơn.
• Cải thiện rối loạn di truyền: Vitamin C giúp giảm nồng độ tyrosine trong máu, hỗ trợ điều trị rối loạn di truyền ở trẻ sơ sinh.
• Giảm protein trong nước tiểu: Kết hợp vitamin C với vitamin E có thể giảm lượng protein trong nước tiểu, đặc biệt ở người tiểu đường.
• Hỗ trợ hệ miễn dịch: Vitamin C tăng cường sản xuất và bảo vệ bạch cầu, cải thiện sức đề kháng và giúp vết thương lành nhanh hơn.
• Ngăn ngừa suy giảm trí nhớ: Vitamin C là chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ trí nhớ.
• Giảm căng thẳng: Bổ sung vitamin C giúp giảm căng thẳng, đặc biệt ở người bị thiếu hụt.
• Giảm nguy cơ đột quỵ: Hàm lượng vitamin C cao có thể giảm nguy cơ đột quỵ.
• Chống lão hóa da: Vitamin C giúp giảm nếp nhăn và làm da mịn màng hơn.
• Hạn chế bệnh tim mạch: Vitamin C giúp làm giảm cholesterol xấu, tăng cholesterol tốt, và ngăn ngừa huyết áp cao.
• Tăng hiệu suất thể chất: Bổ sung vitamin C nâng cao hiệu suất hoạt động và cơ bắp, cải thiện sức bền khi tập luyện.

Nhu cầu 

Nhu cầu vitamin C thay đổi theo độ tuổi, giới tính và tình trạng sức khỏe. Cụ thể như sau:

• 0 – 6 tháng tuổi: 40 mg
• 7 – 12 tháng tuổi: 50 mg
• 1 – 3 tuổi: 15 mg
• 4 – 8 tuổi: 25 mg
• 9 – 13 tuổi: 45 mg
• 14 – 18 tuổi: 75mg (nam), 65mg (nữ)
• Trên 19 tuổi: 90mg (nam), 75mg (nữ).

Phụ nữ mang thai cần khoảng 80 mg/ngày, trong khi phụ nữ cho con bú cần lên đến 120 mg/ngày. Những người hút thuốc cần thêm 35 mg vitamin C mỗi ngày so với người không hút thuốc.

Cách bổ sung

Bổ sung Vitamin C qua đường ăn uống

Bổ sung vitamin C một cách đơn giản và tự nhiên nhất là qua thực phẩm. Các nguồn giàu vitamin C bao gồm trái cây họ cam quýt như cam, quýt, bưởi và chanh; Các loại quả mọng như dâu tây, dâu tằm và việt quất; Rau xanh như bông cải xanh, súp lơ xanh và ớt chuông cũng rất tốt…

Bổ sung vitamin C dạng viên uống

Viên uống vitamin C là một cách đơn giản để bổ sung lượng vitamin C mà cơ thể cần. Hiện nay có nhiều hình dạng như viên nén, viên nang hay viên sủi, giúp bạn dễ dàng lựa chọn loại phù hợp.

Mặc dù viên uống vitamin C là một lựa chọn tiện lợi để bổ sung nhưng bạn cần sử dụng đúng cách và kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh để đạt hiệu quả tốt nhất.

Truyền tĩnh mạch vitamin C

Truyền tĩnh mạch vitamin C là cách cung cấp vitamin C trực tiếp vào máu, giúp cơ thể hấp thụ nhanh chóng và hiệu quả hơn so với việc uống vitamin C. Phương pháp này thường được sử dụng trong các trường hợp đặc biệt khi cơ thể không thể hấp thụ vitamin C qua đường tiêu hóa như khi bị bệnh nặng, suy dinh dưỡng hoặc vấn đề về đường ruột. 

Với cách này, vitamin C được đưa trực tiếp vào máu nên cơ thể hấp thụ ngay lập tức mà không cần qua hệ tiêu hóa. Đồng thời, liều lượng vitamin C có thể được điều chỉnh chính xác để phù hợp với nhu cầu của từng bệnh nhân.

Tác dụng phụ

Bổ sung vitamin C với liều lượng hợp lý sẽ an toàn cho cơ thể. Tuy nhiên, nếu dùng quá liều, bạn có thể gặp phải các tác dụng phụ như buồn nôn, nôn, ợ nóng, viêm thực quản, tắc ruột, co thắt dạ dày, mệt mỏi, đau đầu, buồn ngủ, tiêu chảy, mất ngủ và nguy cơ cao hình thành sỏi thận.

Tương tác (nếu có)

Vitamin C có thể tương tác với một số loại thuốc, gây ảnh hưởng đến hiệu quả của chúng:

• Nhôm: Uống vitamin C có thể làm tăng khả năng cơ thể hấp thụ nhôm từ các thuốc chứa nhôm, chẳng hạn như các chất kết dính phosphate.
• Hóa trị: Vitamin C có thể làm giảm hiệu quả của các thuốc điều trị ung thư khi sử dụng cùng với hóa trị.
• Estrogen: Vitamin C có thể làm tăng nồng độ estrogen khi dùng cùng với thuốc tránh thai hoặc liệu pháp thay thế hormone.
• Chất ức chế protease: Vitamin C có thể giảm hiệu quả của các thuốc kháng virus như chất ức chế protease.
• Warfarin: Liều cao vitamin C có thể làm giảm hiệu quả của thuốc chống đông máu warfarin.