Có thể trẻ hóa não bộ được không? Bằng cách nào?

Lão hóa não là tình trạng đã và đang gây nhiều ảnh hưởng đến đời sống và tinh thần của người cao tuổi. Tình trạng này có thể dẫn đến suy giảm trí nhớ, khả năng nhận thức và tư duy khiến cho khả năng sinh hoạt và làm việc gặp nhiều khó khăn. Vậy có thể trẻ hóa não bộ được không?

1. Tác động của tuổi tác đến não bộ như thế nào theo thời gian?

Não bộ bắt đầu quá trình suy giảm thể tích từ độ tuổi 30 đến 40 và quá trình này càng tăng nhanh hơn sau tuổi 60. Việc thay đổi về hình thái của não, khối lượng cũng như thể tích của não bộ dẫn đến sự suy giảm về chức năng nhận thức. Dưới đây là những thay đổi của não bộ theo tuổi tác:

• Càng lớn tuổi, khối lượng não và thể tích não bộ sẽ giảm dần. Tuy nhiên, sự thay đổi của thể tích não bộ sẽ khác nhau ở những vùng khác nhau, trong đó thùy trán và hồi hải mã là những vùng bị ảnh hưởng nhiều nhất. Những vùng này liên quan đến khả năng học tập và trí nhớ của con người vì vậy, tuổi càng cao, trí nhớ và khả năng học tập của bạn có thể kém đi.
• Lớp ngoài của não bị mỏng dần, đặc biệt ở thuỳ trán và thuỳ thái dương. Bên cạnh đó, các kết nối thần kinh kém đi dẫn đến quá trình xử lý nhận thức của người cao tuổi bị chậm đi.
• Sự suy giảm chất trắng theo tuổi tác cũng làm suy giảm chức năng nhận thức giảm cũng như quá trình ghi nhận và xử lý thông tin của người cao tuổi.
• Nồng độ các chất trong não bị thay đổi, hệ thống dẫn truyền thần kinh bị suy giảm cũng ảnh hưởng đến khả năng ghi nhận, xử lý thông tin và nhận thức.

Những thay đổi về mặt thể tích và chức năng khiến người cao tuổi thường gặp khó khăn trong việc học tập, tập trung, ghi nhớ hoặc thực hiện nhiều nhiệm vụ cùng lúc.

2. Có thể trẻ hóa não bộ được không? Các phương pháp nào trẻ hóa bộ não tốt nhất?

Tình trạng lão hóa não bộ xảy ra khá phổ biến hiện nay gây ra nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe và tinh thần của con người. Rất nhiều người tìm hiểu xem liệu có thể trẻ hóa bộ não hay trẻ hóa hệ thần kinh hay không? Câu trả lời là có.

Bên cạnh lý do tuổi tác thì lão hóa não bộ còn xảy ra do nhiều yếu tố nguy cơ khác nhau. Vì vậy, để trẻ hóa bộ não hay trẻ hóa hệ thần kinh, việc chủ động phòng ngừa và thay đổi các yếu tố nguy cơ gây lão hóa não là điều cần thiết. Dưới đây là các phương pháp trẻ hóa não bộ tốt nhất bạn có thể tham khảo:

2.1 Tập thể dục

Tập thể dục mang lại nhiều lợi ích cho cơ thể, trong đó có cả não bộ. Tập thể dục làm tăng lượng máu lưu thông lên não, giúp làm trẻ hoá bộ não và tăng cường các kết nối thần kinh trong quá trình lão hóa làm chậm quá trình lão hoá não.
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng nguy cơ mắc suy giảm chức năng tinh thần và nguy cơ mắc bệnh Alzheimer thấp hơn ở những người thường xuyên vận động. Vì vậy, để trẻ hoá hệ thần kinh và phòng ngừa lão hoá não, bạn nên đặt mục tiêu vận động từ 30 đến 60 phút vài lần mỗi tuần với các bài tập như đi bộ, bơi lội, chơi tennis hoặc các hoạt động aerobic nhẹ nhàng để tăng nhịp tim.

2.2 Ngủ đủ giấc

Giấc ngủ không những giúp bạn nâng cao sức khỏe, tinh thần mà còn có vai trò quan trọng đối với sức khỏe não bộ và cải thiện trí nhớ. Một số giả thuyết cho rằng, giấc ngủ giúp loại bỏ các protein bất thường trong não và củng cố trí nhớ, từ đó cải thiện khả năng ghi nhớ và sức khỏe tổng thể của não.
Hãy cố gắng duy trì giấc ngủ chất lượng từ 7 đến 8 tiếng mỗi đêm. Việc ngủ đủ giấc và có một giấc ngủ chất lượng sẽ giúp cho não bộ của bạn có thời gian củng cố và lưu trữ ký ức một cách hiệu quả. Hãy hạn chế sử dụng caffein, trà xanh, thuốc lá trước khi đi ngủ. Thay vào đó, hãy tăng cường thư giãn đầu óc bằng việc nghe nhạc, đọc sách hoặc tắm nước ấm trước khi đi ngủ.

2.3 Thay đổi chế độ ăn

Chế độ ăn uống có nhiều ảnh hưởng tích đến sức khỏe não bộ. Việc ăn nhiều thức ăn dầu mỡ, thức ăn nhanh chế biến sẵn sẽ làm thúc đẩy quá trình lão hoá não bộ xảy ra nhanh hơn. Vì vậy, hãy thay đổi một chế độ ăn khoa học và lành mạnh để góp phần trẻ hoá não bộ cho bạn.

Hãy thử áp dụng chế độ ăn Địa Trung Hải, ưu tiên các loại thực phẩm từ thực vật, ngũ cốc nguyên hạt, cá và các loại chất béo lành mạnh như dầu ô liu, đồng thời hạn chế thịt đỏ và muối. Nghiên cứu cho thấy, những người tuân thủ chế độ ăn này có nguy cơ mắc Alzheimer thấp hơn. Các axit béo omega trong dầu ô liu và các chất béo lành mạnh khác rất cần thiết cho hoạt động của tế bào và có thể giúp cải thiện sự tập trung và làm chậm quá trình suy giảm trí nhớ ở người lớn tuổi.

2.4 Nâng cao tinh thần

Não bộ cần được kích thích và rèn luyện để duy trì sự khỏe mạnh. Các hoạt động như giải ô chữ, đọc sách, chơi cờ hoặc xếp hình là cách để bạn rèn luyện não bộ. Kết hợp nhiều hoạt động khác nhau sẽ giúp não bộ phát triển toàn diện hơn. Bạn có thể thử thách bản thân bằng cách đọc sách hoặc làm các bài toán đố.

2.5 Duy trì các mối quan hệ xã hội

Tăng cường giao tiếp xã hội là một vấn đề quan trọng được nhiều chuyên gia nhấn mạnh trong quá trình thực hiện nâng cao sức khỏe não bộ. Nhiều nghiên cứu cho thấy việc tăng cường hoạt động xã hội cũng như tương tác với người xung quanh giúp cải thiện sức khỏe não bộ, ngăn ngừa trầm cảm và căng thẳng – những yếu tố có thể gây mất trí nhớ. Vì vậy, hãy tăng cường giao tiếp với bạn bè người thân xung quanh và tham gia vào các câu lạc bộ, hội nhóm về những chủ đề và sở thích của bản thân.

2.6 Giữ mạch máu khỏe mạnh

Mạch máu có vai trò quan trọng đối với tim và não bộ. Hệ thống mạch máu khỏe mạnh cung cấp đầy đủ máu và các dưỡng chất quan trọng đối với não bộ, làm chậm quá trình lão hoá não. Vì vậy, hãy thường xuyên kiểm tra huyết áp, đường huyết và cholesterol – những yếu tố có thể làm ảnh hưởng đến mạch máu. Đồng thời quản lý và duy trì các chỉ số trên ở mức bình thường nếu bạn đang mắc các vấn đề về tim mạch, mỡ máu, huyết áp hay bệnh tiểu đường.
Việc hạn chế muối, thức ăn béo ngọt trong chế độ ăn cũng góp phần cải thiện sức khỏe tim mạch và não bộ. Bên cạnh đó, để làm trẻ hoá hệ thần kinh và trẻ hoá não bộ, bạn cần hạn chế sử dụng thuốc lá và rượu bia và các chất kích thích.

3. Những điều cần lưu ý nhằm giúp trẻ hoá não bộ hiệu quả

Trong quá trình thực hiện các phương pháp trẻ hóa não bộ, có một số điểm cần lưu ý để đạt hiệu quả tốt nhất:

• Chế độ dinh dưỡng hợp lý bằng việc bổ sung các thực phẩm giàu omega-3, vitamin và khoáng chất như cá hồi, quả bơ, hạt chia, rau xanh, và trái cây. Hạn chế đường và thực phẩm chế biến sẵn.
• Tập thể dục thường xuyên và tăng cường giao tiếp xã hội. Tích cực tham gia các hoạt động trí tuệ như đọc sách, chơi cờ, giải đố hoặc học một ngôn ngữ mới.
• Giấc ngủ đủ và chất lượng và giảm căng thẳng stress nhằm giúp trẻ hoá hệ thần kinh và trẻ hoá bộ não hiệu quả.
• Quản lý tốt các bệnh mãn tính và thường xuyên khám định kỳ để phát hiện sớm và điều trị các vấn đề sức khỏe có thể ảnh hưởng đến não bộ, như cao huyết áp, tiểu đường hoặc rối loạn tâm thần.
• Hạn chế tiếp xúc với các chất kích thích như rượu, thuốc lá và ma túy, vì chúng có thể gây hại cho não.

Lão hoá não là một tình trạng phổ biến gây nhiều ảnh hưởng đến đời sống và chất lượng của người cao tuổi. Tình trạng này khiến chất lượng cuộc sống và tinh thần của nhiều người bị giảm sút cũng như gây ảnh hưởng đến tuổi thọ của con người. Vì vậy, việc chủ động thực hiện sớm các phương pháp giúp trẻ hoá não bộ cũng như quan tâm tìm hiểu các cách điều trị các bệnh mãn tính gây ảnh hưởng đến sức khỏe não bộ là điều cần thiết. Việc chăm sóc sức khỏe từ sớm sẽ giúp bạn sống khỏe, trường thọ hơn.

Nguồn: nia.nih.gov – publichealth.columbia.edu – health.harvard.edu