Bạn đã bao giờ bước vào một căn phòng và bỗng cảm thấy buồn bã hoặc lo âu mà không biết lý do vì sao khi không có ai xung quanh chưa? Não bộ của bạn có khả năng kích hoạt những cảm xúc mạnh mẽ mà bạn không nhận thức được lý do. Đây chính là nội dung mà Tiến sĩ Tracey Marks, một bác sĩ tâm thần người Mỹ, sẽ đề cập trong video đầu tiên của chuỗi video về cảm xúc và việc điều chỉnh cảm xúc trên kênh Dr. Tracey Marks với gần 1,8 triệu subscribers của mình.
Cảm xúc là gì?
Cảm xúc thúc đẩy chúng ta hành động và giao tiếp với nhau. Ngôn ngữ cơ thể và biểu cảm trên khuôn mặt là những phản ánh của cảm xúc mà chúng ta cảm nhận. Thường thì, biểu cảm khuôn mặt hoặc giọng nói truyền tải thông điệp mạnh mẽ hơn cả những từ ngữ mà chúng ta sử dụng. Cảm xúc cũng cung cấp thông tin về môi trường xung quanh chúng ta. Bạn có thể có một cảm giác bản năng rằng có điều gì đó không ổn trong một tình huống nhất định.
Khoa học về cảm xúc
Có một số vùng não tham gia vào việc tạo ra và xử lý cảm xúc. Để đơn giản, chúng ta sẽ nói về ba vùng não quan trọng, đặc biệt khi chúng ta trải qua căng thẳng và chấn thương: amygdala, hồi hải mã và vỏ não trước trán.
- Amygdala: Cấu trúc cảnh báo cảm xúc, giúp chúng ta phản ứng nhanh với nguy hiểm.
- Hippocampus (Hồi hải mã): Tham gia vào việc mã hóa và củng cố kỷ niệm cảm xúc, liên kết cảm xúc với bối cảnh.
- Vỏ não trước trán: Điều chỉnh phản ứng cảm xúc bằng cách đánh giá tình huống và đưa ra phản ứng phù hợp.
Cảm xúc hỗn loạn: Khi mọi thứ đi sai đường
Khi bạn phải đối mặt với những tình huống bất lợi từ sớm trong cuộc sống, amygdala có thể hoạt động quá mức và chiếm ưu thế so với hồi hải mã và vỏ não trước trán. Điều này có thể dẫn đến những phản ứng cảm xúc mà bạn không kiểm soát được. Ngay cả khi bạn không mắc PTSD (rối loạn căng thẳng sau sang chấn), bạn vẫn có thể trải qua những tình huống căng thẳng khiến bạn choáng ngợp với cảm xúc. Căng thẳng mãn tính có thể làm tăng mức cortisol, một hormone có hại cho não, dẫn đến việc thu nhỏ hồi hải mã.
Tin tốt là hồi hải mã có tính linh hoạt. Nó không phải là chất liệu nhựa nhưng có thể thay đổi hình dạng. Bạn có thể kích thích sự phát triển tế bào thần kinh (neurogenesis) trong hồi hải mã và các vùng não khác thông qua tập thể dục, nhịn ăn gián đoạn, và chế độ ăn uống giàu omega-3. Tâm lý học và việc học các kỹ năng mới cũng là những cách tuyệt vời để thúc đẩy neurogenesis.
Tiến sĩ Tracey Marks hứa hẹn sẽ tiếp tục khám phá các khía cạnh khác nhau của cảm xúc và việc điều chỉnh cảm xúc trong các video tiếp theo của chuỗi video này.
Nội dung được biên tập từ video “Khoa học về điều chỉnh cảm xúc: Bộ não của chúng ta xử lý cảm xúc như thế nào” trên kênh Dr. Tracey Marks. Bạn có thể chọn phụ đề tiếng Việt để hiểu đầy đủ về thông tin này.