/Sống khỏe và trường thọ/Chống lão hóa/Vì sao mất ngủ gây rối loạn tiền đình?

Vì sao mất ngủ gây rối loạn tiền đình?

Mất ngủ không phải là những triệu chứng quá xa lạ trong cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên việc mất ngủ rối loạn tiền đình không phải là một dấu hiệu sức khỏe tốt. Vậy mất ngủ rối loạn tiền đình là do đâu?

1. Vì sao mất ngủ gây rối loạn tiền đình?

Chúng ta đều biết giấc ngủ rất quan trọng, đây chính là thời gian cần để phục hồi cơ thể, giúp hệ thống miễn dịch hoạt động, giúp quá trình sửa chữa mô diễn ra để chữa lành vết thương và thậm chí não bộ có thể đang xử lý tất cả thông tin mà bạn đã tương tác trong ngày. 

Do đó, việc không nghỉ ngơi đủ có thể khiến chúng ta uể oải, cáu kỉnh và gặp khó khăn về khả năng ghi nhớ lẫn chất lượng vận động. Bên cạnh đó thiếu ngủ không chỉ khiến chúng ta buồn ngủ vào ngày hôm sau mà còn có thể khiến chúng ta cảm thấy mất kết nối với cơ thể. Một số người thậm chí có thể bị mất ngủ rối loạn tiền đình.

Giấc ngủ luôn luôn song hành với các rối loạn tiền đình và các chấn động não. Không ngủ đủ giấc và không tuân theo lịch trình ngủ nhất quán có thể gây ra các triệu chứng chóng mặt trong quá trình phục hồi sau chấn động não, hoặc ở những người mắc các tình trạng tiền đình mãn tính như Bệnh Meniere hoặc chứng đau nửa đầu tiền đình. 

mất ngủ rối loạn tiền đình
Không ngủ đủ giấc và không tuân theo lịch trình ngủ nhất quán có thể gây ra các triệu chứng chóng mặt

Trên thực tế, các nghiên cứu cho thấy trong tất cả các dạng rối loạn tiền đình, chứng đau nửa đầu tiền đình được kích hoạt đáng kể nhất do tình trạng thiếu ngủ gây ra. Người bệnh sẽ cảm thấy không khỏe và bị chóng mặt do tình trạng tiền đình mãn tính, từ đó dẫn đến ngủ kém, không đủ giấc. Điều này gây ra một vòng xoắn của tình trạng rối loạn tiền đình mất ngủ, kích hoạt các triệu chứng và sau đó là chất lượng giấc ngủ lại ngày càng kém hơn. 

Trong chấn động não và những thay đổi hóa học trong não có thể gây khó ngủ hoặc duy trì giấc ngủ. Người ta báo cáo rằng có đến 60% bệnh nhân chấn động não gặp khó khăn trong việc ngủ. Tương tự như các rối loạn tiền đình, rối loạn thần kinh mất ngủ có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng chấn động não. 

2. Dấu hiệu rối loạn tiền đình liên quan đến mất ngủ

Các vấn đề về giấc ngủ có thể bao gồm khó đi vào giấc ngủ, khó duy trì giấc ngủ (tức là thức dậy vào ban đêm), thức dậy quá sớm vào buổi sáng, ngủ không ngon giấc hoặc không sâu giấc, hoặc ngủ quá nhiều. 

Rối loạn giấc ngủ thường gặp ở những người mắc chứng rối loạn tiền đình. Những người bị chóng mặt, mất cân bằng hoặc choáng váng do vấn đề tiền đình có nguy cơ ngủ quá ít và ngủ quá nhiều cao hơn. Rối loạn giấc ngủ đặc biệt phổ biến ở những người mắc chứng đau nửa đầu tiền đình hoặc chóng mặt tư thế dai dẳng (PPPD). 

Một số nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những người mắc chứng đau nửa đầu tiền đình có nhiều khả năng có chất lượng giấc ngủ kém, giảm hiệu quả giấc ngủ (tỷ lệ thời gian thực sự ngủ khi nằm trên giường), giảm giấc ngủ REM và giấc ngủ sóng chậm, tỷ lệ ngủ nông cao hơn, mất nhiều thời gian để đi vào giấc ngủ, tuy nhiên lại thức dậy thường xuyên vào ban đêm. 

Một nghiên cứu phát hiện ra rằng những người bị suy giảm chức năng tiền đình một bên mạn tính (tức là sau khi bị viêm dây thần kinh tiền đình hoặc viêm mê đạo) ngủ ít hơn và mất nhiều thời gian hơn để chìm vào giấc ngủ. 

Nghiên cứu cũng quan sát thấy rằng những người bị rối loạn chức năng tiền đình ngoại biên và chất lượng giấc ngủ kém biểu hiện sự cân bằng kém hơn và nguy cơ té ngã sẽ cao hơn. Rối loạn giấc ngủ có thể xảy ra với chứng chóng mặt tư thế kịch phát lành tính (BPPV), vì các triệu chứng có thể xuất hiện khi cử động trên giường, dẫn đến tình trạng thức giấc thường xuyên hơn vào ban đêm. Những người bị ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn cũng có tỷ lệ mắc các rối loạn tiền đình ngoại biên cao hơn. 

Rối loạn giấc ngủ cũng rất phổ biến sau các chấn thương và chấn động não. Điều này bao gồm các vấn đề về giấc ngủ, vấn đề duy trì giấc ngủ và chất lượng giấc ngủ kém. Buồn ngủ quá mức vào ban ngày, nhu cầu ngủ tăng lên và thay đổi chu kỳ ngủ-thức cũng là những triệu chứng phổ biến sau chấn thương não. Sau chấn thương sọ não nhẹ (mTBI) hoặc chấn động não, triệu chứng rất phổ biến là ngủ nhiều trong vài tuần đầu sau chấn thương, và sau đó bị mất ngủ. 

Những thay đổi trong hoạt động và thói quen ngủ là phổ biến khi bạn bị rối loạn tiền đình, bạn không thể tham gia vào các hoạt động hàng ngày thông thường của mình. Mức độ hoạt động giảm và bị gián đoạn trong lịch trình hàng ngày, gây ảnh hưởng tiêu cực đến giấc ngủ của bạn. 

Mệt mỏi là một vấn đề phổ biến với cả chấn thương não và rối loạn tiền đình. Khi hệ thống tiền đình không hoạt động bình thường, não cần phải làm việc nhiều hơn để giải thích các tín hiệu về cảm giác, duy trì sự cân bằng và giữ cho mắt tập trung (do mất phản xạ tiền đình-mắt). Những điều này đòi hỏi nhiều năng lượng hơn và có thể dẫn đến cảm giác dễ mệt mỏi hơn. Ngủ kém có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề về mệt mỏi. 

mất ngủ rối loạn tiền đình
Mệt mỏi là một vấn đề phổ biến với cả chấn thương não và rối loạn tiền đình

3. Làm cách nào để cải thiện tình trạng rối loạn tiền đình mất ngủ?

  • Duy trì giờ đi ngủ và giờ thức dậy đều đặn: Cố gắng duy trì lịch trình ổn định – đi ngủ và thức dậy vào cùng một thời điểm mỗi ngày. 
  • Tối ưu hóa môi trường ngủ: Giữ phòng ngủ tối, mát mẻ và thoải mái.
  • Duy trì thói quen thư giãn vào giờ đi ngủ: Giảm độ sáng của đèn, giảm thiểu thời gian sử dụng màn hình điện tử trước khi đi ngủ và các đặt thiết bị liên lạc ở chế độ “không làm phiền”. Hãy thử thư giãn bằng một số động tác yoga nhẹ nhàng hoặc kéo giãn. Nếu bạn không thể ngủ sau khoảng 20 phút, hãy giữ đèn mờ nhưng bạn có thể đứng dậy và làm điều gì đó nhẹ nhàng trong phòng. Hít thở chánh niệm, thiền có hướng dẫn hoặc thư giãn cơ có thể giúp bạn thư giãn trước khi đi ngủ. Có nhiều ứng dụng, bản ghi âm thanh, video và tài nguyên trực tuyến khác nhau mà bạn có thể thử.
  • Giảm thiểu hoặc tránh ngủ trưa trong ngày: Ngủ trưa quá lâu hoặc quá gần giờ đi ngủ có thể ảnh hưởng đến khả năng ngủ vào ban đêm. Tránh ngủ trưa quá muộn vào buổi xế chiều hoặc tối, giấc ngủ trưa ngắn chỉ nên kéo dài khoảng 20 phút.
  • Đừng xem đồng hồ: Nếu bạn thức dậy vào ban đêm, hãy kiềm chế ham muốn xem giờ.
  • Tập thể dục thường xuyên, tuy nhiên không tập ngay trước khi đi ngủ.
  • Dành thời gian ở ngoài trời vào ban ngày: Tiếp xúc nhiều với ánh sáng mặt trời, đặc biệt vào buổi sáng giúp thiết lập chu kỳ ngủ – thức của “đồng hồ sinh học” trong cơ thể. 
  • Sử dụng tiếng ồn trắng nếu tiếng động ở môi trường xung quanh làm phiền đến giấc ngủ.
  • Giảm thiểu hoặc tránh dùng caffeine: Nếu bạn gặp vấn đề về giấc ngủ, hãy cố gắng tránh dùng caffeine sau 1 giờ chiều. Caffeine tồn tại trong cơ thể bạn lâu hơn bạn nghĩ, thời gian bán hủy của nó vào khoảng 5 giờ. Caffeine có thể khiến bạn khó ngủ hơn, làm giảm tổng thời gian ngủ của bạn và có thể làm giảm lượng giấc ngủ sâu mà bạn có được.
  • Giảm hoặc tránh uống rượu bia trước giờ đi ngủ: Rượu sẽ làm gián đoạn chu kỳ giấc ngủ, dẫn đến những thay đổi trong giai đoạn giấc ngủ REM.

Việc chủ động hơn với tình trạng mất ngủ sẽ giúp bạn có hướng cải thiện tốt nhất, từ đó giúp giữ gìn sức khỏe và duy trì một cuộc sống ít bệnh tật, trường thọ.

Nguồn: vestibularhealth.ca – smithptrun.com

Nhận bản tin hàng tháng

Chúng tôi sẽ gửi cho bạn thông tin mới nhất để giúp bạn chủ động chăm sóc và quản lý sức khỏe của mình.

Thank you for subscribing to the newsletter.

Oops. Something went wrong. Please try again later.

Đỗ Mai Thảo

Đỗ Mai Thảo

Qua những bài viết/chia sẻ của mình, cùng với những gì tôi phải chứng kiến hàng ngày tại một bệnh viện công lập, tôi mong rằng mọi người ai cũng phải ý thức hơn trong việc chủ động tăng cường sức khỏe, đừng để khi phát hiện các dấu hiệu bất thường mới tìm đến những dịch vụ y tế. Đặc biệt những bạn trẻ như tôi, việc hiểu đúng - hiểu chuẩn về việc giảm cân, làm đẹp chuẩn Y khoa là một vấn đề cần được quan tâm đúng mực hơn.

Bình luận

Hãy cho chúng tôi biết ý kiến của bạn

Có Thể Bạn Quan Tâm