/Sống khỏe và trường thọ/Giảm cân/Các tác hại của béo phì khiến sức khỏe suy yếu

Các tác hại của béo phì khiến sức khỏe suy yếu

Béo phì không chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình mà còn gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng đối với sức khỏe. Béo phì có thể gây ra các nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đái tháo đường loại 2, các vấn đề về xương khớp và thậm chí là ung thư. Ngoài ra, béo phì có thể làm suy giảm chất lượng cuộc sống và tuổi thọ. Việc hiểu rõ được các tác hại của béo phì sẽ giúp kiểm soát tình trạng tốt hơn đồng thời bảo vệ sức khỏe một cách toàn diện.

1. Béo phì là gì?

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), béo phì được định nghĩa là tình trạng tích lũy mỡ thừa hoặc bất thường trong cơ thể đến mức có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe.

WHO sử dụng chỉ số khối cơ thể (BMI) để phân loại béo phì:

  • BMI từ 25 đến 29,9: Được xem là thừa cân.
  • BMI từ 30 trở lên: Được coi là béo phì. Trong đó:
  • BMI từ 30 – 34,9: Béo phì độ 1 (nhẹ)
  • BMI từ 35 – 39,9: Béo phì độ 2 (trung bình)
  • BMI ≥ 40: Béo phì độ 3 (nặng)

BMI là một thước đo đơn giản, được tính bằng cách lấy cân nặng (kg) chia cho bình phương chiều cao (m²). Mặc dù BMI là một công cụ hữu ích để đánh giá béo phì trên quy mô lớn, nó không phân biệt được giữa khối lượng cơ và mỡ, và có thể không chính xác đối với một số nhóm dân cư như vận động viên. Tuy nhiên, nó vẫn là tiêu chuẩn toàn cầu được sử dụng rộng rãi để xác định và giám Ngoài ra, có thể sử dụng các chỉ số sau để đánh giá tình trạng béo phì của từng cá thể:

  • Tỷ lệ mỡ cơ thể. Ngoài BMI, tỷ lệ mỡ cơ thể cũng là một chỉ số quan trọng để đánh giá béo phì:
    • Ở nam giới, tỷ lệ mỡ cơ thể bình thường là từ 6% đến 24%. Tỷ lệ mỡ trên 25% được coi là béo phì.
    • Ở nữ giới, tỷ lệ mỡ cơ thể bình thường là từ 14% đến 31%. Tỷ lệ mỡ trên 32% được coi là béo phì.
  • Vòng eo và tỷ lệ eo-hông
    • Vòng eo: Đo vòng eo là cách đơn giản để xác định nguy cơ béo phì. Vòng eo lớn hơn 102 cm ở nam giới và 88 cm ở nữ giới thường được xem là dấu hiệu của béo phì.
    • Tỷ lệ eo-hông (WHR): Tỷ lệ này đo sự phân bố mỡ trong cơ thể. WHR trên 0,9 ở nam giới và 0,85 ở nữ giới có thể chỉ ra béo phì vùng bụng, loại béo phì có nguy cơ cao đối với sức khỏe.
  • Khám sức khỏe tổng quát có thể bao gồm việc đánh giá mỡ cơ thể bằng các phương pháp như đo độ dày của lớp mỡ dưới da, hoặc sử dụng các thiết bị chuyên dụng như máy DEXA scan hoặc máy đo trở kháng điện sinh học (BIA).
tác hại của béo phì
Thừa cân béo phì hiện đang trở nên phổ biến và tác động bất lợi tới sức khoẻ

2. Các tác hại của béo phì tới sức khoẻ

Béo phì là một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng có thể dẫn đến nhiều vấn đề nghiêm trọng khác. Dưới đây là một số tác hại của béo phì, cách chúng ảnh hưởng đến sức khỏe và các biện pháp giảm thiểu:

  • Bệnh tim mạch
    • Ảnh hưởng của béo phì đến sức khỏe tim mạch. Khá nhiều người thắc mắc béo phì bị bệnh gì? Các kết quả nghiên cứu đã chỉ ra tác hại của béo phì đó chính là béo phì làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, bao gồm tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, và bệnh mạch vành. Mỡ thừa, đặc biệt là ở vùng bụng, có thể dẫn đến tình trạng viêm và gây tổn thương các mạch máu, làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim và đột quỵ.
    • Cách giảm thiểu tác hại của béo phì gây ra cho sức khỏe: Duy trì cân nặng hợp lý thông qua chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục đều đặn. Giảm tiêu thụ chất béo bão hòa, muối, và đường; tăng cường ăn thực phẩm giàu chất xơ, như rau xanh và ngũ cốc nguyên hạt. Kiểm soát huyết áp và cholesterol bằng cách theo dõi sức khỏe định kỳ.
  • Đái tháo đường loại 2
    • Béo phì dẫn đến những bệnh gì? Béo phì là nguyên nhân chính gây ra đái tháo đường loại 2. Khi cơ thể chứa quá nhiều mỡ, đặc biệt là ở vùng bụng, insulin không còn hoạt động hiệu quả, dẫn đến lượng đường trong máu tăng cao. Điều này có thể gây tổn thương thần kinh, thận, mắt và các cơ quan khác.
    • Cách giảm thiểu tình trạng đái tháo đường và béo phì: Giảm cân có thể cải thiện khả năng kiểm soát đường huyết. Thực hiện chế độ ăn ít đường và carbohydrate đơn giản, tập luyện đều đặn để cải thiện độ nhạy insulin, và kiểm tra đường huyết thường xuyên.
  • Chứng ngưng thở khi ngủ là một trong những tình huống béo phì biến chứng. Tình trạng này ảnh hưởng như thế nào tới sức khoẻ của người bệnh
    • Béo phì làm tăng nguy cơ hội chứng ngưng thở khi ngủ, một tình trạng trong đó đường thở bị chặn trong khi ngủ, dẫn đến ngừng thở tạm thời và giảm chất lượng giấc ngủ. Điều này có thể gây mệt mỏi ban ngày, tăng huyết áp, và tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
    • Cách giảm thiểu biến chứng ngưng thở khi ngủ: Giảm cân là biện pháp hiệu quả nhất để giảm triệu chứng ngưng thở khi ngủ. Tư thế ngủ tốt hơn và sử dụng các thiết bị hỗ trợ như máy CPAP cũng có thể cải thiện tình trạng này.
  • Viêm xương khớp
    • Ảnh hưởng đến sức khỏe: Trọng lượng cơ thể dư thừa gây áp lực lớn lên các khớp, đặc biệt là khớp gối, hông và cột sống. Điều này có thể dẫn đến viêm xương khớp, gây đau và giảm khả năng vận động.
    • Cách giảm thiểu: Giảm cân giúp giảm tải trọng lên khớp và giảm triệu chứng đau. Các bài tập nhẹ nhàng như bơi lội hoặc đi bộ có thể giúp cải thiện sức mạnh cơ bắp và tăng cường sức khỏe xương khớp.
  • Các bệnh ung thư
    • Ảnh hưởng đến sức khỏe: Béo phì có liên quan đến nhiều loại ung thư như ung thư vú, đại tràng, thận, và tuyến tụy. Mỡ thừa có thể làm tăng mức độ hormon như estrogen và insulin, kích thích sự phát triển của tế bào ung thư.
    • Cách giảm thiểu: Duy trì cân nặng hợp lý, thực hiện chế độ ăn giàu chất chống oxy hóa (trái cây, rau củ), giảm tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn, và tăng cường hoạt động thể chất đều đặn có thể giúp giảm nguy cơ mắc ung thư.
tác hại của béo phì
Béo phì có thể gây ảnh hưởng đến xương khớp
  • Suy giảm chức năng gan
    • Ảnh hưởng đến sức khỏe: Béo phì có thể dẫn đến bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD), trong đó mỡ tích tụ trong gan, gây viêm và có thể dẫn đến các bệnh lý gan như xơ gan hoặc ung thư gan.
    • Cách giảm thiểu: Giảm cân, hạn chế tiêu thụ rượu và chất béo bão hòa, và ăn một chế độ ăn giàu trái cây, rau xanh, và ngũ cốc nguyên hạt có thể cải thiện sức khỏe gan.
  • Vấn đề về tâm lý
    • Ảnh hưởng đến sức khỏe: Béo phì có thể dẫn đến tự ti, trầm cảm, lo âu và các vấn đề tâm lý khác do kỳ thị xã hội và cảm giác bất lực trong việc kiểm soát cân nặng.
    • Cách giảm thiểu: Hỗ trợ tâm lý từ gia đình, bạn bè, và chuyên gia tâm lý có thể giúp cải thiện tình trạng này. Tham gia vào các nhóm hỗ trợ, tập trung vào lối sống lành mạnh và tự tin vào bản thân cũng là những cách để vượt qua các vấn đề này.
  • Vấn đề sinh sản
    • Ảnh hưởng đến sức khỏe: Béo phì có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản ở cả nam và nữ. Ở nữ giới, nó có thể gây rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), và giảm khả năng thụ thai. Ở nam giới, chất lượng và số lượng tinh trùng có thể bị giảm do béo phì gây ra.
    • Cách giảm thiểu: Giảm cân thông qua chế độ ăn uống và tập luyện có thể cải thiện khả năng sinh sản. Tư vấn y tế và điều trị các vấn đề liên quan đến sinh sản cũng có thể cần thiết trong một số trường hợp.

WHO nhấn mạnh rằng béo phì là một vấn đề sức khỏe toàn cầu, liên quan đến nhiều bệnh mãn tính như tiểu đường, bệnh tim mạch, và một số loại ung thư. Béo phì không chỉ gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất và mà còn ảnh hưởng khá nhiều đến tinh thần. Tuy nhiên, việc duy trì lối sống lành mạnh thông qua chế độ ăn uống cân bằng, hoạt động thể chất thường xuyên, quản lý căng thẳng và giấc ngủ đủ giấc có thể giúp giảm thiểu các tác hại này và cải thiện chất lượng cuộc sống. Mỗi người cần chủ động chăm sóc sức khỏe từ sớm để sống khỏe, trường thọ.

Tài liệu tham khảo: Niddk.nih.gov, Healthline.com, Who.int

Nhận bản tin hàng tháng

Chúng tôi sẽ gửi cho bạn thông tin mới nhất để giúp bạn chủ động chăm sóc và quản lý sức khỏe của mình.

Thank you for subscribing to the newsletter.

Oops. Something went wrong. Please try again later.

Vũ Thị Quỳnh Chi

Vũ Thị Quỳnh Chi

Năng động, nhiệt huyết và luôn mong muốn cung cấp kiến thức và thực hành dinh dưỡng nhằm cải thiện sức khoẻ cộng đồng. Từ đó giúp cho người dân nói chung và bệnh nhân nói riêng nâng cao chất lượng cuộc sống.

Bình luận

Hãy cho chúng tôi biết ý kiến của bạn

Có Thể Bạn Quan Tâm